* Tworzenie cząsteczek umożliwia pierwiastkom uzyskanie na zewnętrznej powłoce konfiguracji elektronowej zapewniającej im minimum energetyczne i bierność chemiczną - takie działanie prowadzi do powstania wiązania chemicznego
* Według elektronowej teorii wiązań chemicznych', reagujące ze sobą atomy dążą do uzupełniania lub zredukowania walencyjnej (zewnętrznej) powłoki elektronowej do powłoki najbliższego helowca, tzn. do 8 (oktet) lub 2 (dublet) elektronów
- sposób w jaki następuje uzupełnianie lub redukcja elektronów walencyjnych i rodzaj tworzonego wiązania zależy od elektroujemności pierwiastków je tworzących:
przy znacznej różnicy elektroujemności (»1,7) -> przekazanie elektronów jednego atomu drugiemu
wiązanie jonowe
przy małej różnicy elektroujemności uwspólnienie (współużytkowanie) elektronów walencyjnych
-ź wiązanie kowalencyjne (atomowe)
-ż wiązanie donorowo - akceptorowe (koordynacyjne)
* przy znacznej elektroujemności pierwiastków {>1,7 wg. skali Paulinga), elektrony walencyjne jednego z atomów są bardzo silnie przyciągane przez drugi atom - bardziej elektroujemny, że zostają „przechwycone” i obsadzają powłokę walencyjną tylko tego atomu
- atom bardziej elektroujemny -ż jon ujemny (anionem) atom mniej elektroujemny jon dodatni (kation)
- pomiędzy takimi jonami powstaje wiązanie jonowe polegające na elektrostatycznym przyciąganiu się różnoimiennie naładowanych jonów
* wiązania jonowe powstają w cząsteczkach tworzonych przez atomy metali i niemetali (np. sole: NaCl, K2SO4, KJ)
* właściwości substancji jonowych:
- w stanie stałym tworzą sieci jonowe, w których nie ma ani cząsteczek ani atomów, tylko naprzemiennie ułożone jony dodatnie i ujemne
- substancje krystaliczne o dużej twardości
- dobrze rozpuszczalne w wodzie
- wysoka temperatura topnienia
- w stanie stałym nie przewodzą prądu elektrycznego (rozpuszczone jako roztwory lub stopione dobrze przewodzą elektryczność - wtedy łatwo dysocjują na jony, które są nośnikami elektronów)
- im większy jest udział charakteru jonowego w wiązaniu w tlenku czy wodorotlenku, tym bardziej zasadowy jest ten związek
* powstaje pomiędzy atomami tego samego pierwiastka lub pomiędzy niemetalami o małej różnicy elektroujemności
- pierwiastki takie wspólnie użytkują (uwspólniają) niesparowane elektrony walencyjne, tworząc wspólną parę/pary elektronów
- wspólna para elektronowa jest. równomiernie rozłożona i każdy pierwiastek dostarcza do wytworzenia wspólnej pary/ par taką samą liczbę niesparowanych elektronów
- uwspólnianie elektronów powoduje, że atomy uzyskują dublet bądź oktet elektronowy
* warunkiem utworzenia wiązania kowalencyjnego jest obecność przynajmniej jednego nieś parowanego elektronu w każdym atomie i posiadania przez dwa łączące elektrony przeciwnych spinów
* wiązanie kowalencyjne powstaje m.in. w cząsteczkach dwuatomowych tj. Ha, O2, Na, CI2, Br2, I2
* substancje posiadające wiązania kowalencyjne:
- cząsteczki: O2, CO2 (wiązanie kowalencyjne w tlenkach wpływa na ich kwasowy lub obojętny charakter - im większy udział wiązania kowalencyjnego, tym bardziej kwasowy charakter tlenku)
- kryształy cząsteczkowe: S8 (tworzą sieć krystaliczną zbudowaną z odrębnych cząsteczek, niska temperatura wrzenia)
kryształy kowalencyjne: diament, Si, Ge (tworzą strukturę połączonych elementów, wysoka temperatura wrzenia)
* nie przewodzą prądu elektrycznego (wyjątkiem jest grafit)
* nie dysocjują na jony
* słabo rozpuszczają się w rozpuszczalnikach polarnych (woda,alkohol), natomiast dobrze w rozpuszczalnikach niepolamych (benzen, benzyna)
■ wiązanie tego typu trudno ulega rozerwaniu