3582318772

l.    historia rozwoju biotechnologii.

Chociaż termin „biotechnologia" wprowadzony został niedawno, dziedzina ta reprezentuje jeden z najstarszych kierunków gospodarczej działalności człowieka. W jej historycznym rozwoju można wyróżnić trzy zasadnicze okresy

I    Okres przedpasteurowski (od zarania ludzkości do połowy XIX w.) — era spontanicznych procesów fermentacyjnych wykorzystywanych do otrzymywania ważnych produktów żywnościowych: chleba, wina, piwa, produktów mlecznych, przetworów roślinnych.

II    Okres przejściowy (druga połowa XIX w. oraz pierwsze czterdziestolecie XX w.). Poznawanie w sposób naukowy biologicznej i chemicznej natury bioprocesów — zapoczątkowane przez L. Pasteura — zaowocowało rozwojem nowych koncepcji, nowych biotechnologii i nowych bioproduktów, a postęp techniczny umożliwił tworzenie podstaw biotechnologii wielkoprzemysłowej. Etap ten można określić jako erę mikrobiologicznych początków współczesnej biotechnologii i opracowania produkcji kwasu mlekowego i cytrynowego, acetonu i butanolu, technologii otrzymywania drożdży. W tym okresie zapoczątkowano stosowanie czystych kultur drobnoustrojów oraz prowadzenie bioprocesów w warunkach aseptycznych:

III    Era nowoczesnej biotechnologii rozpoczęła się pod koniec II wojny światowej od opracowania przemysłowej produkcji penicyliny metodą tlenowej hodowli wgłębnej prowadzonej w warunkach aseptycznych w bioreaktorach o pojemności kilkudziesięciu

m.

Ilia Podokres 1 (do roku 1970). Dzięki integracji dyscyplin biologicznych, chemicznych i inżynieryjnych opracowano nowe technologie, min. biosyntezy antybiotyków, aminokwasów, enzymów i biotransformacji steroidów oraz wprowadzono pierwsze technologie, w których zastosowano biokatalizatoiy immobilizowane:

Illb Podokres 2 (od roku 1970) — praktyczne wykorzystanie genetyki i biologii molekularnej

w biotechnologii. Pod koniec 1969 r. narodziła się koncepcja manipulacji genami poza komórką. Nastąpił rozwój metod rekombinacji DNAinvitroi invivo. Opracowano szereg nowych biotechnologii, min. mikrobiologiczną produkcję insuliny, hormonów wzrostu, interferonów, białek odpornościowych, oraz technologię wytwarzania przeciwciał mono-klonalnych.

Biotechnologia drugiej połowy XX wieku należy do najbardziej dynamicznie : -zwijających się dziedzin naukowo-gospodarczych, przy czym zakres jej zastosowań tab. 1.2) ciągle się rozszerza. Biotechnologia od lat zajmuje ustaloną, ważna pozycję - produkcji żywności (przemysł spożywczy) i ochronie zdrowia (przemysł farmaceutyczny). Wzrasta też jej rola w ochronie środowiska (oczyszczanie ścieków, (utylizacja odpadów) i w rolnictwie (preparaty paszowe, biopreparaty do nawożenia gleby i ochrony roślin). Po udanym debiucie biotechnologii na początku naszego stulecia w zakresie przemysłowej produkcji niektórych surowców chemicznych (acetonu, butanolu, glicerolu), obecnie obserwuje się dalszy wzrost zainteresowania tego typu produktami (alkohole, kwasy organiczne, tlenki alkenowe) wytwarzanymi przez drobnoustroje. W przemyśle chemicznym, skórzanym, włókienniczym, wydobywczym coraz szerzej wprowadza się bioproecsy z użyciem drobnoustrojów lub wytwarzanych przez nie enzymów, zarówno rozpuszczalnych jak i unieruchomionych. Rysują się też dalsze możliwości zastosowania biotechnologii do wytwarzania nośników energii, dostarczania specjalnych odczynników biochemicznych i opracowywania specyficznych ilościowych metod analitycznych.Wśród szczególnie doniosłych osiągnięć biotechnologii drugiej połowy XX w. należy wymienić: mikrobiologiczną produkcję białek ludzkich i zwierzęcych, otrzymanie przeciwciał