3582319066

1. Ustrój gospodarczy; pojęcie, cechy różnicujące ustroje, czynniki determinujące zmiany ustrojów.

Ustrój gospodarczy zależy od tzw. czynności gospodarczych i praw do posiadania. Jest to zespół reguł prawnych, które decydują

0    tym, komu oraz jakie przysługują prawa do posiadania (przysługuje każdemu, kto może stać się właścicielem dobra), oraz kto i jakie może bądź musi wykonywać czynności gospodarcze (działanie, które polega na zmianie obecnej/zastanej sytuacji gospodarczej lub zapobieżeniu tej sytuacji/zmianie).

Ustrojegospodarcze można zestawić na zasadzie przeciwstawności:

1    liberalny-etatystyczny

II    gosp. rynkowa - gosp. centralnie -zarządzana

III    kapitalizm - socjalizm

IV    bezklasowy - klasowy

I Kryterium podziału jest zakres wolności gospodarczej, wyznaczony przez liczbę zakazów, nakazów i czynności zastrzeżonych dla państwa.

Gospodarka:

>    liberalna-wolny rynek, im więcej wolności w gospodarce tym lepiej, nakazy i zakazy oraz czynności zastrzeżone przez państwa są to ograniczone do minimum

>    etatystyczna-ustrój jest tym bardziej etatystyczny, a gospodarka tym bardziej zetatyzowana Im więcej jest w niej nakazów, zakazów i czynności zastrzeżonych przez państwo

II Kryterium wyróżnienia jest dostępność czynników produkcji, stosunek do przedsiębiorstw.

>    rynkowa-głównym motywem działalności przedsiębiorstw jest maksymalizaqa

zysku. Głównym sposobem kontaktów między przedsiębiorcami są transakcje kupna-sprzedaży zawierane w oparciu o negocjowane ceny.

>    nakazowo-rozdzielcza/centralnie zarządzana-taki ustrój, w którym występuje pewien szczególny rodzaj nakazów i zakazów: dyrektywy gospodarcze (ograniczenia prawne, które mówią w jakich rozmiarach, jakiego rodzaju, oraz w jaki sposób można prowadzić działalność gospodarczą); limity/rozdzielniki (zezwolenie państwa na zakup określonej ilości czynników produkeji-ile przedsiębiorstwo może nabyć maszyn, surowców itp.)

III Kryterium jest własność dóbr gospodarczych.

dobra gospodarcze-dobra, za pomocą których możemy uzyskać nadwyżkę=zysk (środki pracy i czynniki produkcji-to z czego i za pomocą czego wytwarzamy)

>    kapitalizm-większość dóbr gospodarczych jest własnością prywatną

>    socjalizm-większość dóbr gospodarczych jest własnością kolektywną (własnością wszystkich);

IV.

Ustrój klasowy-cześć ludności, niez uwagi na to, czym się zajmuje, leczz raqi

pochodzenia jest objęta na mocy prawa większą liczbą zakazów prowadzenia i nakazów wykonywania czynności gospodarczych niż pozostała jej część.

W ustroju bezklasowym wszyscy są równi.

4,Podstawowe kategorie rachunku dochodu narodowego według SNA.

PN8 - to suma dochodów wszystkich obywateli danego kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług. Liczony w cenach rynkowych.

PNN - ilość pieniędzy jaką dysponuje gospodarka na dobra i usługi po odłożeniu na amortyzację. Jest to PNB minus amortyzacja w cenach rynkowych.

NI - jest mniejszy od PNN o podatki pośrednie (podatki pośrednie nie są bowiem częścią składową DN według cen czynników produkcji).

PKB - jest to wartość produkcji finalnej wytworzonej przez czynniki produkcji, zlokalizowane na terenie danego kraju. Można go mierzyć za pomocą: sumy wartości dodanej, sumy dochodów czynników produkcji, sumy wydatków na dobra finalne.

PNB - jest miernikiem (całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju powiększonych o dochody NETTO z tytułu własności za granicą) całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca świadczenia usług przez czynniki produkcji. Jest on liczony w cenach rynkowych.

Elementy PNB:

1.    amortyzacja i straty,

2.    podatki pośrednie - subsydia,

3.    narzuty na świadczenia socjalne,

4.    podatki bezpośrednie,

5.    nierozdzielone zyski,

6.    pensje i płace,

7.    inne dochody ludności z tytułu własności środków produkcji,

8.    dochody właścicieli przedsiębiorstw,

9.    dochody państwa z tytułu własności oraz przedsiębiorstw,

GNP

1. Akumulacja brutto.