3582319076

Finanse publiczne; wykład 10

12 stycznia 2009

Wykład 10; 12.02.09 Dług publiczny cd.

Pożyczka a podatek

POŻYCZKA

•    dobrowolna i umowna

•    odpłatna,

•    pożyczka sięga do oszczędności,

•    pożyczki powinny finansować wydatki majątkowe budżetów publicznych.

(crowding out effect - efekt wypychania).

Społeczeństwo bardziej je akceptuje, ponieważ jest dobrowolna.

Efekt wypychania - inwestycje publiczne wypychają inwestycje prywatne, jest to raczej negatywne, dzieje się tak, ponieważ lepiej jest pożyczyć państwu na wydatki bieżące niż bankom, dlatego bank nie finansuje inwestycji prywatnych.

PODATEK

•    przymusowy i jednostronny,

•    nieodpłatny,

•    podatek ogranicza bieżącą konsumpcją,

•    podatki powinny finansować wydatki bieżące budżetów publicznych.

Podatek sięga płyciej niż pożyczka (podatek do konsumpcji, a pożyczka do oszczędności). Teoria asymilacji pożyczki publicznej z podatku.

Przyczyny zaciągania pożyczek publicznych

Kolejność względem wagi

FINANSOWANIE DEFICYTÓW BUDŻETOWYCH - 1/3 samorządów wykazuje nadwyżki ekonomiczne, pożyczki są zaciągane na inwestycje, a państwo pożycza na przeżycie; FDP wiąże się z obligacjami;

FINANSOWANIE PŁYNNOŚCI BUDŻETU - bony skarbowe, rocznie 20 - 30 mld zł, na zdolność budżetu do regulowania swoich zobowiązań na bieżąco (mniej więcej to co wypłacalność);

Pozostałe 3 są dyskusyjne czy wątpliwe.

REDYSTRUBUCJA OBCIĄŻEŃ W CZASIE - redystrybucja = rozkład nierównomierny; spłata rozciąga się w czasie, niekoniecznie płacą ci co korzystają, redystrybucja międzypokoleniowa (około 20 lat);

STABILIZACJA KONIUNKTURY - w Polsce raczej nie funkcjonuje, w okresie koniunktury pożyczki są zaciągane;

SYTUACJE NADZWYCZAJNE - klęski żywiołowe (powódź w 1997 roku), wojna.

1