I Gatunek : dramat romantyczny
- odrzucenie zasady trze eh jedności
- synkretyzm gatunkowy i rodzajowy
- sceny zbiorowe.
- splatające się wątki realistyczne z fantastycznymi.
- fragmentaryczność, kompozycja otwarta
- bohater romantyczny
- oniryzm
- niesceniczność
- brak chóru
- sceny realistyczne i wizjanersko-symholiczne
II Mesjanizm (polska Chrystusem narodów)
- kult cierpienia, sakralizacja ofiary
- misja dla narodu polskiego
- wywyższeni ponad inne narody przedmowa
autor nakreślił w niej obraz prześladowań, jakim podawane były litewskie dzieci i młodzież. Autorem działań wymierzanych w najmłodszych był rosyjski senator Nawosilcow. To on decydował o zamykanych szkołach, zesłani arb uczniów inauczycieli na Syberię, wtrąceniach do więzień Dla Mickiewicza taki zakres prześladowań uprawniał do porównania Polaków do chrześcijan w początkach tysiąclecia dedykacja
Została ona skierowana do przyjaciół ze związku filomatów i filaretów, którzy dla autora stali się symbolami męczeństwa dla dobra narodowej sprawy. Byli ani nie tylko prześladowani za swój patriotyzm, ale przede wszystkim pozbawiono ich łączności z krajem.
widzenie Księdza Piotra
- porównanie cara do biblijnego Heroda mordującego niewinne dzieci
- mesjanizm jednostki, którąks. Piotr nazywa czterdzieści i cztery;
-widzenie procesu nad krajem (na podobieństwo procesu Jezusa, arenąjest Europą na podobieństwo Piłata)
- krzyż, jaki dźwiga Polaką to trzy zabory;
- wizjaukrzyżawania Polski, nad którą-tak jak obok konającego Jezusa-stałajego matka-Wolność.
-wniebowstąpienie Polski.
Tak jak w prawdziwym profetycznym widzeniu, tak i tu pełno jest symboli i niejasnych do końca aluzji. Itaknp. czterdzieści i cztery w historii starano się interpretować jako:
- osobę samego autarą
- alegorię Polski;
- powstańców z 1944 roku;
- Józefa Piłsudskiego;
- Andrzeja Towiańskiego.
III Mata improwizacja
- charakter pieśni tyrtejskiej, nawołuje do watki (dzikość, chęć zemsty, gorycz)
- objawienie, proroctwa (wizja walki białego orła z krukiem)
- motyw białego orła i zasłaniającego muniebo kruka
• orzeł poczuł się samozwańczym prorokiem, miał złe pobudki do poznania przyszłości, sygnał iż ta rola go przerasta Kruk strażnik obszaru tajemnic, orzeł intruz.
• nieustanna walka dobra ze złem
• kruk=szatan
• kruk, zwiastun klęski narodowej
• kruk jako zapowiedz klęski romantycznego nadczłowieczeństwa IV. Obraz, sb ołeczeńsiwa ,b niskiego
- patriotyczna młodzież zbuntowana przeciw caratowi - dbają o ideały , poczucie więzi grupowej, odpowiedzialność za los towarzyszy, stanowią opór (symbolizująniewianą ofiarę)
- salon warszawski, młodzi spiskowcy stająz dala od arystokracji i elit. (symbolizują one bierność, lojalni wobec caratu, postawy kosmopolityczne -narodowość budzi ichniechęć)
- bal senatora-obecne są tam postaci autentyczne, pozbawieni są zasad moralnych, zabiegają o względy caratu, , akceptują niewolę.
- symbol lewej i prawej strony (prawa moralną uczciwą patriotyczna)