3582322316

1.    Pojęcie i rodzaje obrotu handlowego.

Na wstępie rozważań dotyczących prawa handlowego, rozważyć należy istotę pojęcia obrót handlowy. Przewrotem od którego można mówić o powstaniu fundamentów obrotu handlowego we współczesnej formie było pojawienie się pieniądza, który stanowi istotny element tego obrotu. Można powiedzieć, że pieniądz, a właściwie wartość jaką on przedstawia, stał się celem dla których dokonuje się procesów gospodarowania.

Procesy gospodarowania wyrażają się w produkcji (usługach), wymianie, podziale i konsumpcji. Gospodarowanie nie jest celem samym w sobie. Jest natomiast środkiem służącym zaspokajaniu potrzeb ludzkich (indywidualnych i zbiorowych). Od czasu dokonania się społecznego podziału pracy i wyodrębnienia się producentów gospodarowanie stało się zjawiskiem społecznym, które podlega określonej organizacji i regułom postępowania. Stało się ono działalnością profesjonalną o charakterze zarobkowym. (C. Kosikowski: Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 1995)

Procesy gospodarcze dokonujące się pomiędzy podmiotami prawa prowadzą do powstawania wiążących te podmioty stosunków prawnych, regulowanych przez prawo. Przez obrót handlowy (gospodarczy) należy więc rozumieć nie tylko wymianę dóbr i usług, ale przede wszystkim towarzyszące tej wymianie i powstające w jej procesie stosunki prawne między jej podmiotami.

Obrót handlowy może mieć postać incydentalnych, doraźnych czynności dokonywanych między osobami, które nie trudnią się zawodowo określonym rodzajem działalności gospodarczej, np. sprzedaż samochodu przez właściciela innej osobie. Ten rodzaj obrotu określany jest przez prawo jako obrót powszechny, może on bowiem być realizowany przez wszystkie podmioty prawa cywilnego, w tym również profesjonalistów, jeżeli jego przedmiot nie dotyczy działalności mieszczącej się w zakresie działalności przedsiębiorstwa profesjonalisty.

Obrót dokonywany przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą między takimi podmiotami albo między tymi podmiotami i innymi osobami, które nie trudnią się zawodowo działalnością gospodarczą jest obrotem gospodarczym (profesjonalnym). Charakterystyczną cechą obrotu gospodarczego jest uczestnictwo w nim, co najmniej po jednej stronie, profesjonalisty (przedsiębiorcy). (E. Boniuszko: Prawo handlowe dla praktyków z wzorami umów, uchwał i regulaminów, Warszawa 2002)