3582322587

ETYKA KUPIECKA.

Handel, ze względu na swą spektakularność, najbardziej widoczne oraz powszechne relacje: sprzedający-nabywca, był przez całą historię cywblizacji przedmiotem równie powszechnego-oglądu oraz wartościowania moralnego. Był też zawsze adresatem reguł moralnych, zawieranych w różnych "Radach dla kupca", kodeksach "dobrych obyczajów kupieckich" itp. Zasady etyki kupieckiej są także po^mieszczone w dokumentach prawnych, np. w Kodeksie Handlowym.

Kupiec od starożytności uchodził za najbardziej reprezentatywnego przedsta-^wiciela - mówiąc językiem dzisiejszym - świata biznesu. Toteż do tej grupy są od-moszone wszystkie podstawowe zasady etyki biznesu. Widać to chociażby na przykładzie wzorów dobrego kupca formułowanych przez B. Franklina czy D. Defoe.

Przede wszystkim zaś w odniesieniu do kupca jest formułowana antynomia: uczciwość - oszustwo. Uczciwość wobec nabywcy, prawdomówność, rzetelność, jest w normalnych warunkach niezbędnym czynnikiem jego działalności i sukcesu.

Ale też i pokusy nieuczciwości, oszustwa, kłamstwa, chytrości są w działalności handlowej najczęściej obecne i intensywne jej przejawy najbardziej liczne. Należą tu wspominane już oszustwa wagowo, cenowo, towarowe, nieprawdziwa informacja i złe doradztwo, sprzedaż towarów niepełnowartościowych lub szkodliwych, także nierzetelna reklama, tzw. nacinanie klientów.

Odrębny jest problem uczciwej - nieuczciwoj konkurencji w handlu, do którego jeszcze powrócimy, oraz problem uczciwych, rzetelnych negocjacji handlowych, którego tu nie poruszamy.

UCZCIWA KONKURENCJA.

Z kwestią uczciwości ściśle wiąże się kwestia konkurencji - uczciwej konkurencji w biznesie. Obie dotyczą całego świata bizne^su - obie w różnych postaciach występują powszechnie i na co dzień.

Istotą gospodarki rynkowej jest wolność gospodarcza - prowadzenia działalności gospodarczej, podejmowania decyzji. Logiczną i konieczną konsekwencją tego jest ry^walizacja samodzielnych i niezależnych podmiotów gospodarczych - konkurencja. Słowo to (łac. concurrentia-współzawodnictwo, concurrere - biec razem, wspólnie poszukiwać), oznacza zasadniczo współubieganie się, współzawodnictwo między poszczególnymi osobami (zespołami) zainteresowanymi w osiągnięciu tego samego celu. W warunkach wolnego rynku oznacza rywalizację, walkę o udział w zysku, o źródła surowców, rynek zbytu, nabywców lub dostawców, klientelę, kontrakty itp. W ostatnim dwudziestoleciu rywalizacja ta ulega globalizacji a w związku z tym - zaostrzeniu.

Konkurencja jest istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego, prowadzi do pod-moszenia poziomu produktów i usług. Wwalce konkurencyjnej wygrywa lepsza firma, lepszy produkt i usługa- korzysta na tym klient. Jest więc powszechnie uznaną zasadą działalności gospodarczej. Istnieje też wypracowana technika efektywnej konkurencji.

Rzecz w tym, iż stosowane w niej metody i środki bywają nieuczciwe, są stoso^wane z bezwzględnością. To sprawia, że łatwiej jest przedstawiać skuteczne technbki