PRAWO KONSTYTUCYJNE
CZYM JEST KONSTYTUCJA ?
ZASADY KONSTYTUCJI.
W Polsce istnieje system parlamentarno-gabinetowy normowany przez konstytucję. Pojęcie konstytucji pochodzi z łaciny. W polskim nazewnictwie konstytucją nazywano każdy akt prawny uchwalany przez parlament. Stąd Konstytucja 3 Maja w odróżnieniu od innych ustaw nazywała się Ustawą Rządową Konstytucja musi:
być najwyższym aktem prawnym w danym systemie państwowym określać ogólne zasady ustrojowe państwa
określać ustrój i kompetencj e organów władzy, a także wz aj emne stosunki między trzema władz ami określanie praw, obowiązków i wolności jednostki być trudniejsza do zmienienia niż zwykły akt prawny
Tryb zmiany Konstytucji polskiej - mówi o tym art. 235 Projekt ustawy o zmianie konstytucji musi przedłożyć: prezydent Senat
Grupa posłów przekraczająca 1/5 składu Sejmu (92+)
Ustawę o zmianie konstytucji uchwala Sejm większością 2/3 głosów w obecności XA posłów. W okresie nie dłuższym niż 60 dni, musi ją zatwierdzić Senat. Referendum konstytucyjne nie jest obligatoryjne. Jeżeli poprawki dotyczą:
zmiany całej Konstytucji
zmiany rozdziałów: I („Rzeczpospolita"), II („Prawa i obowiązki człowieka"), XII („Tryb zmiany konstytucji")
Wówczas podmioty uprawniane mogą żądać w ciągu 45 dni przeprowadzenia referendum (obywatele decydują względną większ ością).
Bezwzględna większość niezbędna jest wówczas, gdy nasz kraj chce ograniczyć swoją suwerenność (np. przystępując do ponadpaństwowych organizacji typu UE). Prezydent musi podpisać przedłożoną mu konstytucję. Wszystkie akty prawne musząwynikać z upoważnień konstytucji i muszą być zniązgodne.
ZASADY USTROJU RP
1. Zasada suwerenności narodu - naród jest najważniejszym podmiotem w państwie, z jego mocy powoływane są wszystkie organy
2. Zasada niepodległości i suwerenności państwa
3. Zasada demokratycznego państwa prawnego - oznacza iż w państwie nic nie dzieje się poza prawem
4. Zasada hierarchicznego system źródeł prawa - źródła prawa są uporządkowane od najważniejszego do najmniej ważnego
5. Zasada społeczeństwa obywatelskiego - współudział obywateli w organach władzy, administracji, w organach sądowych
6. Zasada podziału władzy (trójpodziału)
7. Zasada społecznej gospodarki rynkowej - czyli gospodarki rynkowej, która służy społeczeństwu
8. Zasada przyrodzonej godności człowieka - wszystko co wynika z praw człowieka
PREZYDENT
Prezydent w naszym ustroju jest instytucją nawą (ale nie do końca). Prezydent w II RP nie istniał, a od 1935 r. miał nawet dość duże uprawnienia Po wyzwoleniu do 1952 prezydentem był Bolesław Bierut, następnie wprowadzano kolegialną władzę państwa - tzw. Radę Państwa, która miała władzę ustawodawczą (wydawała dekrety z mocąustaw) - w czasie przerw w sesjach parlamentu.
Obecna ustawa zasadnicza wprowadziła urząd prezydenta (mała konstytucja z 1990). Pierwszego prezydenta wybrało Zgromadzenie Narodowe (Sejm+Senat). Zastał nim W. Jaruzelski. W 1990 po jego „abdykacji” prezydent zastał wybrany w wyborach bezpośrednich (L. Wałęsa). Prezydent jest organem władzy wykonawczej, jednakże bardzo osłabianym w stosunku do drugiego organu tej władzy - rządu.
Kandydat na prezydenta musi: mieć 35 lat