30302 Siuta Elementy prawa dla ekonomistów prawo konstytucyjne (15)

Zadaniem adwokata jest udzielanie fachowych porad prawnych oraz prowadzenie spraw klientów przed sądami i innymi organami wymiaru sprawiedliwości, a Ukże organami administracyjnymi itd. Adwokaci prowadzą działalność w formie indywidualnych kancelarii, bądź też łączą się w spółki itp.

Adwokaci z terenu województwa tworzą izbę adwokacką, na czele której stoi rada. adwokacka z dziekanem jako przewodniczącym. Naczelnym organem samorządu adwokackiego jest Naczelna Rada Adwokacka.    ,

Obok adwokatury wykształcił się inny zawód prawniczy - zawód radcy pravnego. Przez wiele lat był on związany z działalnością gospodarczą prowadzoną przez przedsiębiorstwa państwowe i pozostałe tzw. jednostki gosodarki uspołecznionej, a później również spółki i inne podmioty gospodarcze - i tylko do teg3 zakresu ograniczała się działalność radców prawnych. Radca prawny był najczęściej zatrudniony na stałe w jednostce gospodarczej i zapewniał jej obsługę prawną. W wielu przypadkach tak jest i dzisiaj.

W ostatnich latach zmiany ustawowe umożliwiły - i spowodowały - znaczne poszerzenie zakresu działalności radców prawnych, wskutek czego zawód ten bardzo się upodobnił do zawodu adwokata. W szczególności radca prawny może obecnie udzielać porad i prowadzić sprawy również zwykłych klientów, tzn. osób nie prowadzących działalności gospodarczej. Wyjątkiem są sprawy karne i sprawy z zakresu prawa rodzinnego.

§ 19. NOTARIAT

Notariat jest instytucją, mającą na celu zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego i jego zgodności z obowiązującym prawem.

Do zakresu czynności notariatu należy przede wszystkim sporządzanie aktów notarialnych. W formie aktu notarialnego strony zawierają ważniejsze umowy i dokonują innych czynności prawnych. Niektóre umowy, np. sprzedaż nieruchomości, wymagają do swej ważności formy aktu notarialnego. Zadaniem notariatu jest też sporządzanie uwierzytelnionych odpisów dokumentów, przyjmowanie dokumentów (np. testamentów) na przechowanie, sporządzanie projektów aktów, sporządzanie protestów weksli i czeków, przyjmowanie oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku itd.

Notariusze (zwani dawniej rejentami) przy sporządzaniu aktów notarialnych występują w charakterze osób zaufania publicznego, tzn. takich organów, do których strony zawierające umowę i wszelkie inne osoby mają pełne zaufanie. Dotyczy to zarówno bezstronności notariusza, jak i tego, że sporządzony akt jest zgodny z prawem i prawidłowy.

Rozdział III

t

• •

PRAWO ADMINISTRACYJNE

\ * i

§ 1. POJĘCIE ADMINISTRACJI

Administracja (zarząd, zarządzanie) jest pojęciem używanym w dwojakim znaczeniu. Oznacza ona bądź jedną z podstawowych dziedzin działalności państwowej, polegającej na zarządzaniu, bądź ogół organów państwowych zajmujących się administrowaniem (np. w Stanach Zjednoczonych administracją nazywa się cały aparat wykonawczy państwa z prezydentem na czele). Tu mowa jest o administracji w pierwszym znaczeniu.

Przyjmuje się z reguły, że działalność państwowa koncentruje się w trzech podstawowych dziedzinach. Jedna z tych dziedzin to ustawodawstwo, druga wymiar sprawiedliwości, a trzecia - administracja. Ponieważ działalność ustawodawczą oraz wymiar sprawiedliwości można dość ściśle określić, za administrację uważa się pozostałą część działalności państwowej. Administracją jest wszystko, co nie jest ustawodawstwem i wymiarem sprawiedliwości.

To określenie administracji przez negację wiąże się z trudnościami, jakie nastręcza pozytywne zdefiniowanie tej dziedziny działalności państwowej oraz poszczególnych czynności składających się na nią.

Najczęściej za administrację państwową uważa się tę z podstawowych form działalności państwa, która polega na organizowaniu bezpośredniej, praktycznej realizacji zadań państwa, w oparciu o obowiązujące przepisy.

Administracja jest działalnością wykonawczo-zarządzającą, prowadzoną w państwie przez specjalny rodzaj organów: organy administracji państwowej (rządowej). Obok nich występują organy samorządu terytorialnego, którego rola nieustannie rośnie.

§ 2. ISTOTA I PRZEDMIOT PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Pojęcie prawa administracyjnego zostało przedstawione już poprzednio, w ramach systematyki prawa. Przypomnijmy sobie, że prawem administracyjnym nazywamy zespół norm regulujących: a) strukturę i kompetencje organów

87