Siuta Elementy prawa dla ekonomistów prawo konstytucyjne (7)

)

V J

ł' • » * ..

“• • >

. f«.

- .A -*

t-r -----

> 1

. * -

•v .* • *** • • ..

. * •* . . t

• •. rjta

*• * ' “• • ^ /i .r-*- -'T»*—•——— I • * ' ■* < *. • *• n

• • V* • ^y*1^ **• • • •.. -I

• t V ¹ ■■ ■ . .

• . . •% * ; ♦; • ‘ • •

Konwent seniorów stanowi forum umożliwiające spotkania i organizowanie koniecznego współdziałania organizacji poselskich na terenie Sejmu, a więc przede wszystkim klubów poselskich. Jest organem opinodawczym. Opiniuje projekty prac Sejmu, projekty porządku dziennego poszczególnych posiedzeń i ich terminy, wnioski dotyczące wyboru organów Sejmu, zadania i przebieg pracy kancelarii Sejmu i in. iS ■^ •

• < l* / f • ⁰ ₀

Komisje sejmowe są organami specjalistycznymi Sejmu. Komisje te są powoływane przez Sejm na początku kadencji. W skład komisji wchodzą posłowie. Kompetencje Sejmu obejmują wszelkie dziedziny życia publicznego, zaś posłowie mają pełne rozeznanie oparte na własnej znajomości rzeczy jedynie w niewielkiej ilości spraw. Wobec tego w pozostałych przypadkach muszą opierać się na opinii fachowego organu - właśnie komisji sejmowej.

* J

* * * ■ •»

H »

Komisje dzielą się na stałe i nadzwyczajne. Komisje nadzwyczajne powoływane są dla zbadania określonej sprawy.

* • , • • * • .

Komisje stałe są wewnętrznymi, pomocniczymi organami Sejmu, powołanymi dla określonego rodzaju spraw w celu ich przygotowania i wyrażenia opinii, zanim staną się przedmiotem obrad na posiedzeniu Sejmu, oraz celem współdziała-

• *• , • • i , , * ■

nia w wykonywaniu kontroli nad określonymi ogniwami aparatu państwowego.

• * • . Cj • i

Liczebność poszczególnych komisji oraz ich skład osobowy ustala Sejm. Każda komisja wybiera ze swego grona prezydium, które kieruje jej pracami. W skład prezydium komisji wchodzą przewodniczący komisji i jego zastępcy.

Komisje stałe powołuje się przede wszystkim dla poszczególnych dziedzin zarządu państwowego. Z reguły komisja obejmuje zakres działania jednego łub kilku resortów.

Komisje stałe mają szczególne znaczenie dla całokształtu pracy Sejmu. Wynika to stąd, że parlament jako całość nie jest w stanie, chociażby ze względów technicznych, dokładnie i wnikliwie rozważyć na posiedzeniach plenarnych spraw z reguły skomplikowanych, wymagających dla ich prawidłowego rozstrzygnięcia kameralnego trybu pracy oraz - jak wspomniano wyżej - specjalistycznych wiadomości i fachowego doświadczenia. Komisje mogą korzystać z usług powoływanych specjalnie'ekspertów z danej dziedziny wiedzy.

Rola komisji jako organów fachowych jest równie mocno wyeksponowana w działalności ustawodawczej Sejmu, jak i działalności kontrolnej. Na posiedzeniach plenarnych Sejmu dominują z natury rzeczy oceny o charakterze ogólnym. Natomiast fachowa i szczegółowa analiza projektu ustawy, sprawozdania kierów-

• • • « • * * f

nika resortu itp. - to sprawa komisji. "

Do zadań komisji sejmowych należy między innymi rozpatrywanie projektów ustaw, wysłuchiwanie sprawozdań i informacji kierowników resortów, urzędów oraz instytucji lub ich zastępców, przeprowadzanie analizy działalności poszczególnych działów administracji państwowej, rozpatrywanie spraw związanych z wprowadzeniem w życie i wykonywaniem ustaw i uchwał Sejmu. ¹

Kierownicy resortów, urzędów oraz instytucji obowiązani są na każde żądanie komisji przedstawić sprawozdania oraz udzielać informacji. Umożliwia to komisji realne i skuteczne wykonywanie zadań.

• r^ł

*. %•

!(v

•.'3

% V • 1.

i Ti

r*.

•J. • i

_fc,t- . A • ! 1 , i ' .

-V ¹ • • " —•

• • • - -

^!--‘V■ - . •

• \«. ^,Ą ' • •

; * • ,

•• * . .. •

. t

* i

\’ i

Odmienny charakter, inny niż, resortowy,, ma kilka komisji sejmowych, np. komisja ustawodawcza, komisja regulaminowa i spraw poselskich, komisja etyki poselskiej, komisja odpowiedzialności konstytucyjnej, komisja mniejszości narodowych i etnicznych, komisja europejska.

Poza omówionymi wyżej organami wewnętrznymi, w pracach Sejmu, a zwłaszcza w trakcie obrad plenarnych, znaczącą rolę odgrywają sekretarze. Są oni wybierani przez Sejm na początku kadencji w liczbie dwudziestu. Sekretarze prowadzą listę mówców i protokoły posiedzeń Sejmu (korzystając przy tym z pomocy stenografów i innych pracowników administracyjnych oraz wykorzystując urządzenia techniczne), dokonują obliczania wyników głosowania i pełnią inne czynności zlecone przez marszałka.

5. Trybunał Konstytucyjny

4% •

• •* • t ! 1

Trybunał Konstytucyjny jest organem państwowym powołanym do ochrony tak zwanej konstytucyjności prawa, to znaczy zgodności ustaw i innych aktów tworzących system polskiego prawa z konstytucją, .a także do wykonywania niektórych innych, związanych z tym zadań. W szczególności Trybunał Konstytucyjny orzeka w następujących sprawach:

1) zgodności ustaw i umów między narodowych z konstytucją,

2) zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody Sejmu wyrażonej w ustawie,

3) zgodności przepisów wydanych przez centralne organy państwowe z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,

4) zgodności z konstytucją celów lub działalności partii politycznych,

5) skargi konstytucyjnej,

6) sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa,

7) innych.

Kontrola konstytucyjności aktu normatywnego lub niektórych zawartych w nim norm odbywa się w dwóch formach, nazwanych w piśmiennictwie naukowym kontrolą abstrakcyj ną i kontrolą konkretną. Kontrola abstrakcyjna oznacza podjęcie postępowania w oderwaniu od toczącej się sprawy sądowej (cywilnej lub karnej) lub administracyjnej, a więc bez związku z aktualnym stosowaniem danego aktu normatywnego w praktyce. Kontrola konkretna powiązana jest z rozstrzyganiem indywidualnej sprawy przez organ orzekający i dochodzi do niej na tle danej sprawy, gdy w trakcie jej rozpatrywania pojawi się wątpliwość, czy stosowane w sprawie przepisy są zgodne z aktem

normatywnym wyższego rzędu.

• «

Wszczęcie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym następuje na podstawie wniosku, pytania prawnego lub skargi konstytucyjnej. We wszystkich przypadkach toczy się podobnie, w trybie określonym głównie przepisami kodeksu postępowania cywilnego.

•J

•i

S — Flrmrnfv nnwa Hl:i rknnnmięf/>w