Strategia jest jednym z podstawowych instrumentów zarządzania. To właśnie dobrej strategii wiele firm w gospodarce rynkowej zawdzięcza swój sukces, a co najmniej równie wiele niepowodzeń można wyjaśnić strategicznymi błędami w zarządzaniu.
Analiza strategiczna to postępowanie badawcze, którego celem jest z jednej strony ocena aktualnie realizowanej przez przedsiębiorstwo strategii zarządzania, z drugiej strony zaś wytyczenie możliwych kierunków dalszej działalności, w związku z zaobserwowanymi zmianami w bliższym i dalszym otoczeniu. Analiza strategiczna koncentruje się głównie na funkcji diagnostycznej, odniesionej zarówno do czynników otoczenia, jak działalności samej firmy, w wyraźnie zaś mniejszym stopniu dotyczy restrukturyzacji i rozwoju. Funkcja diagnostyczna wskazuje jakie są uwarunkowania zewnętrzne, w jakich dziedzinach może się badana firma rozwijać i skutecznie rywalizować z konkurentami. Funkcja projekcyjna sprowadza się jedynie do przedstawienia ogólnego zarysu podstawowych wariantów przyszłych rozwiązań strategicznych. Analiza strategiczna nie zastępuje prognozowania i planowania działalności, a jedynie wstępnie określa przyszłe strategie firmy, mając na uwadze wyniki diagnozy. Generalnie zawarte w analizie strategicznej badanie diagnostyczne przedsiębiorstwa i otoczenia dotyczy nie tylko eliminacji stwierdzonych nieprawidłowości i błędów, ale służy również celom planistycznym.
Zakres analizy strategicznej można odnieść do trzech obszarów : makrootoczenia sektora firmy
Analiza makrootoczenia dotyczy badania różnorodnych czynników zewnętrznych, np.: ekonomicznych, społeczno - demograficznych, politycznych, militarnych.
Analiza sektorowa zajmuje się badaniem otoczenia konkurencyjnego przedsiębiorstwa oraz oceną atrakcyjności sektora, w którym firma działa lub do którego zamierza wejść.
Analiza firmy ma charakter generalnej oceny organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstwa i dlatego ten kierunek badań nosi nazwę analizy strategicznej firmy.
Zakres tych badań jest bardzo szeroki i powinien obejmować wszystkie główne rodzaje działalności wewnętrznej firmy : ekonomiczno - finansowej, organizacyjnej, personalnej, marketingowej, technicznej i produkcyjnej. W praktyce gospodarczej analiza strategiczna firmy zwykle sprowadza się do oceny jej kondycji finansowej ( mając na uwadze przede wszystkim