3582324029

CZęŚĆ MATERIALNA

Prawo Itame skarbowe jest wyspecjalizowaną gałęzią prawa ukształtowaną na pograniczu prawa i postępowania cywilnego, karnego, finansowego i administracyjnego. Samodzielnie rag ul uje ono zasady odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia skarbowe (celne, dewizowe, podatkowe, w zakresie gier i zakładów] ale w części proceduralnej stosuje się przepisy KPK i KKW. Określa jakie czyny są przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym, ustala zasady odpowiedzialności za te czyny oraz przewiduje kary i inne środki, a także reguluje postępowanie powołanych do tego organów i wykonywanie ich rozstrzygnięć. Przedmiotem jego ochrony jest interes finansowy Skarbu Państwa, jednostek Wspólnot jednostek samorz. Terytorialnego i ich porządek finansowy. Podstawowym zadaniem prawa karnego jest odebrać to co zostało uszczuplone z majątku państwa, nawet kosztem ukarania za przestępstwo skarbowe.

Kodeks kamy skarbowy w odróżnieniu od kodeksu karnego ma charakter zamknięty tzn. że przepisy ogólne maja zastosowanie tylko do czynów w nim wyszczególnionych.

Zasady odpowiedzialności karnej:

-    nie ma przestępstwa bez ustawy,

-    nie ma kary bez ustawy,

-    źródłem prawa karnego skarbowego jest prawo pisane w randze ustawy,

-    przepis m usi być ściśle określony i nie zezwalający na dowolną interpretację,

-    zakaz stosowania analogii,

-    Iex retro non agit - prawo nie działa wstecz, chyba że jest korzystniejsze art2,

-    przestępstwem lub wykroczeniem skarbowym jest tylko czyn zabroniony o społecznej szkodliwości większej niż znikoma,

-    nie ma odpowiedzialności karnej bez winy w czasie czynu,

-    odpowiedzialność kama ma miejsce gdy czyn wyczerpuje znamiona czynu zabronionego,

-    myśl, idea, zamiar, przygotowanie i usiłowanie nie jest w KKS karalne,

-    zasada terytorialności art.3 - terytorium RP, polski statek wodny lub powietrzny, także za granicą jeśli przeciwko interesom RP,

czyn zabroniony to zachowanie o znamionach określonych w Kodeksie, choćby nie stanowiło ono przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Przestępstwo skarbowe - czyn zabroniony, bezprawny, społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy, zabroniony przez obowiązujący KKS pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności. Wykraczania skarbowe - czyn zabroniony przez KKS pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplenia należności publicznoprawnej nie przekracza pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia, ustalonego na podstawie ustawy z 10.X.06 o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Zasadnicza różnica między przestępstwem a wykroczeniem polega na:

1.    odmienności grożącej kary - przy wykroczeniach tylko kara grzywny wyrażona kwotowo, choć w praktyce może się zdarzyć, że będzie ona wyższa od grzywny za przestępstwo,

2.    w wielkości kwoty uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartości przedmiotu, wyznaczając jednocześnie stopień społ. szkodliwości czynu, od którego zależy określenie czynu jako wykroczenia czy przestępstwa.

Czas popełnienia czynu - czas w którym nastąpiło zachowanie sprawcy.

Ustalenie tego czasu jest istotne dla stwierdzenia:

-    czy czyn w tym czasie był zabroniony,

•    czy popełniła go osoba, która może ponosić odpowiedzialność,

-    czy można jej przypisać winę,

-    czy w czasie popełnienia czynu była poczytalna,

-    jak wyglądał ustawowy próg kwalifikujący do sfery wykroczeń,

•    jak kształtuje się wysokość uszczuplonej należności, jej wartość (art.53 par,14-17KKS),

• od jakiej chwili biegnie przedawnienie karalności.

Kolizja w czasie przepisów karnych skarbowych jest uregulowana w art. 2 KKS, który przewiduje prymat stosowania ustawy nowej, z wyjątkiem stosowania ustawy poprzedniej jeśli jest względniejsza dla sprawcy. KKS nie zezwala na stosowanie dwóch ustaw jednocześnie Jeśli wg nowej ustawy czyn zabroniony nie jest już zabroniony pod groźbą kary skazanie ulega zatarciu z mocy prawa, a ukaranie uważa się za niebyłe.

Miejsca popełnienia czynu - miejsce gdzie nastąpiło zachowanie sprawcy lub zaniechanie lub nastąpił skutek stanowiący znamię czynu zabronionego. Od miejsca tego zależeć będzie właściwość sądu. KKS podlegają obywatele polscy i cudzoziemcy, którzy popełnili czyn zabroniony na terytorium RP lub polskim statku wodnym I powietrznym. Przepisy te stosuje się także wobec sprawcy, który za granicą popełnił przestępstwo skarbowe skierowane przeciwko istotnym interesom finansowym RP.

Czyn jest bezprawny jeśli wyczerpuje ustawowe znamiona czynu zabronionego (opis w artykułach przedmiotu - zachowanie, i podmiotu - wiek. poczytalność, wina, czynu).

Ustawowe znamiona czynu:

-    podmiot (wiek poczytalność)

-    strona podmiotowa (stosunek sprawcy do czynu, wina),

-    przedmiot (rodzaj dobra podlegającego przestępstwu),

-    strona przedmiotowa (wysokość uszczupleń i sposób ich dokonania)

Okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną (pizestępczość czynu):

1.    okoliczności wyłączające winę.

Przesłankami przypisania sprawcy winy czynu zabronionego są: odpowiednia zdolność wiekowa (art 5 ukończone 17 lat); stan zdrowia psych, jako poczytalność (art. 11, przy częściowej poczytalności sąd może zmniejszyć, złagodzić nadzwyczajnie lub odstąpić od kary); możliwość rozpoznania karalności czynu (artl0,4); możliwość rozpoznania, że nie zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność czynu (art.10,3). Błąd: co do okoliczności stanowiącej znamię czynu (błąd co do faktu art.10,1); co do oceny prawnej czynu (błąd co do prawa art 10,4); co do okoliczności wyłączających bezprawność (błąd co do kontratypu art. 10,3).

2.    okoliczności wyłączające bezprawność czynu (kontra typy),

Dopuszczalne ryzyko nowatorstwa -ograniczone w KKS tyllco do eksperymentu ekonomicznego lub technicznego.

3.    brak lub znikoma społ. szkodliwość czynu. Stopniowanie społ. szkodliwości czynu jest istotne dla ustalenia czy w ogóle mamy do czynienia z wykroczeniem czy przestępstwem, a także wpływa na wymiar kary i stosowanie właściwych instytucji tego wymiaru. Przy ocenie bierze się pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, wagę naruszonego obowiązku finansowego, wysokość uszczuplonej lub narażonej należności publicznoprawnej, sposób i okoliczności popełnienia czynu, motywacje sprawcy, stopień naruszenia reguły ostrożności.

4.    brak czynu

Okoliczności wyłączająca karalność za czyn:

1.    przedawnienie,

2.    czynny żal,

3.    odstąpienie od wymierzenia kary,

4.    zgon sprawcy.

Formy stadlalne.

Stadialne czyli usiłowanie i przygotowanie karalne są tylko wtedy gdy kodeks tak stanowi. W stadium usiłowania karalne są tyiko umyślne przestępstwa skarbowe - art.21,1-3 - kara w wysokości 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego dla danego przestępstwa. Usiłowanie wykroczeń skarbowych jest bezkarne. Nie karalne jest usiłowanie przy udanym czynnym żalu. Usiłowanie nieudolne stanowi podstawę do nadzwyczajnego złagodzenia kary, a nawet do odstąpienia od niej.

Formy zjawiskowe.

-    sprawstwo,

-    współsprawstwo,

-    sprawstwo kierownicze,

-    sprawstwo polecające (z powodu zależności formalnej lub faktycznej),

•    podżeganie,

-    pomocnictwo.

Podżeganie i pomocnictwo w odniesieniu do wykroczeń nie jest karalne.

Każdy ze współsprawców wykonujących czyn zabroniony odpowiada w granicach swej umyślności lub nieumyślności, niezależnie od odpowiedzialności pozostałych sprawców -okoliczność łagodzącą, wyłączającą aibo zaostrzającą odpowiedzialność, która nie stanowi znamienia czyny, uwzględnia się tyiko co do sprawcy, którego ona dotyczy. Odpowiedzialność dotyczy tylko osób fizycznych, także odpowiedzialnych za sprawy gospodarcze podległych pomiotów art. 9. Odpowiedzialność posiłkowa art24 i 25. Szczególny charakter odpowiedzialności posiłkowej wyraża się w tym, że sprawcą czynu

-    stanowiącego podstawę odpowiedzialności-jest inna osoba, zaś odpowiedzialność osoby zastępowanej wynika stąd, że mogła ona odnieść korzyść majątkową, a więc musi także ponieść posiłkowe konsekwencje. Ta sama osoba nie może jednocześnie występować w tej samej sprawie jako oskarżony i odpowiedzialny posiłkowo. Może jednak zaistnieć sytuacja w której osoba odpowiedzialna posiłkowo zostanie pociągnięta do odpowiedzialności w charakterze oskarżonego, i odwrotnie. Do nałożenia odp. Posiłkowej konieczne jest wykazanie związku przyczynowego pomiędzy przestępstwem skarbowym popełnionym przez sprawcę a możliwością odniesienia korzyści majątkowej przez podmiot reprezentowany, nie ma znaczenia świadomość uzyskania korzyści. Odpowiedzialność posiłkowa ma zastosowanie tyiko wtedy, gdy egzekucja wymierzonej grzywny od sprawcy nie jest możliwą; jeśliś ściągnięto część grzywny odpowiedz, posiłk. rozciąga się tylko na pozostałą nieuiszczoną część. Jest to tylko majątkowa odpowiedzialność pomocnicza za karę grzywny wymierzoną sprawcy - nie można wykonać zastępczo pracy społ. użytecznej czy zastępczej kBry pozbawienia wolności. Przy ustalaniu stawki dziennej sąd powinien uwzględniać dochody podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo. Niezależnie od nałożenia odp. posiłk. sąd zobowiązuje podmiot; który uzyskał korzyść majątkową do jej zwrotu w całości albo części na rzecz skarbu Państwa lub jedn. Samorz.

Teryt Odpowiedzialnością tą może być obciążona zarówno osoba fizyczna jak i prawna lub niemająca osobowości prawnej aie której osobne przepisy przyznają zdolność prawną. Nie stasuje się jej w stosunku do państwowych jedn. Budżetowych, nie obciąża spadku.

Zaniechanie ukarania sprawcy, instytucja zaniechania ukarania sprawcy związana jest z fiskalnym wymiarem prawa karnego skarbowego, gdzie ważniejsze od ukarania sprawcy jest zaspokojenie interesów finansowych państwa czy wspólnot.

1.czynny żal art. 16 Zapewnia bezkarność sprawcy każdego przestępstwa i wykroczenia skarbowego jeżeli: po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ ścigania; ujawnił całą prawdę o czynie i okolicznościach jego popełnienia, oraz o osobach, które brały w nim udział; w terminie wyznaczonym przez organ przygotowawczy uiścił w całości uszczuploną przestępstwem należność publicznoprawną albo złożył przedmioty podlegające przepadkowi (par.1,2). Niekaralność nie zachodzi jeżeli: zawiadomienie złożono gdy organ miał już udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa; zawiadom ienie złożono po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności zmierzającej do ujawnienia przestępstwa, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania (par.5). Z instytucji czynnego żalu nie skorzysta ten, kto kierował wykonaniem ujawnionego czynu, polecił wykonanie tego czynu osobie od siebie uzależnionej, zorganizował grupę mającą na celu popełnienie przestępstwa, nakłaniał inną osobę w celu skierowania przeciw niej postępowania o ten czyn zabr. (par.6).

1