Przymus indywidualny przeciw środki
Retorsja - legalny środek odpowiedzi do pańśtwa stosującego ten środek, nie słusznie nie sprawiedliwie, pozagranice drugiego państwa. Wynikająca z zasady równości motywowaną zasadą wzajemności powinna być stosowana z zasadą proporcjonalności. Wybitny nacjonalista Szwajcarski mówił że gdy monarcha jest nie zadowolony w negatywny sposób traktowani przez inne państwo to będzie tak samo traktował tak samo jak państwo które stosuje reterosje. Możemy analogicznie bronić się wydając przepisy wobec obywateli drugiego państwa. Powinny być identyczne bądź analogiczne przez środki stosowane przez drugie pańśtwo. Stosowanie obostrzeń wizowo paszportowych, odmowie stosowania zniżek celnych, w handlu zagranicznym .Wwóz wywóz import określonych towarów. Swoboda poruszania się obywateli innego pańśtwa. Zakaz wykonywania pewnych zawodów przez obywateli obcego państwa. Zakaz czy ograniczenie w nabywaniu nieruchomości przez obywateli pańśtwa które wywołało akt retorsyjny. Mogą przyjmować formę pojedyńczego aktu bądź być katalogiek aktu retorsyjnego. Takim przykładem jest wojna celna. Stosowanie podwyższonych taryf celnych rozszerzanych na stale powiękrzane listy towarów. Akty drugiego państwa. Ograniczenie i Import z państwa które w odpowiedzi stosuje jako wojnę celną. Można stwierdzić że wydalenie obywateli jakiegoś państwa nie jest wydaleniem jakiegoś państwa. |Z całą penwością jest to akt nie przyjazny który narusza interesy drugiego państwa. Państwo musi liczyć się z tym że te drugie państow postąpi analogicznie w stosunku do jego obywateli. Kategoria uprzywilejowanych obywateli. Akty wywalenia dyplomatów z terytorium danego państwa pod fałszywym zarzutem szpiegostwa. Jest to akt nie przyjazny ale dozwolony w świetle prawa międzynarodowego. Nie musi uzadniać nawet motywów swojego stonowiska, musi się liczyć że analogiczny akt zostanie zastosowany do jego dyplomaty. W przypadku środków retorsyjnych należy kierować się proporcjonalnością. Nie zawsze państwa kierują się proporcjonalnością Koazis który został aresztowany skazany na 10 lat wiezienia, za to wydali USA wydali Czechosłowacje z międzynarodowego funduszu walutowego. Powinny być akty proporcjonalne zatrzymanie i skazanie korenspondenta czechosłowackiego, albo wydalenie wszystkich korenspondentów. Może być te działanie zostać porzedzone uprzedzeniem, groźbą ale może nie być niczym poprzedzone. Dekret Prezydenta RP1936 o ochronie interesów RP, upoważnia RM do aktów retorsyjnych:
1. gdy polscy obywatele są gorzej traktowani
2. gdy nie ma dla polaków należytej ochrony prawnej
3. ogranicza w rozporządzaniu majątkiem lub roszczeń
4. narusza na uszczerbek interesy państwa polskiego lub obywateli
W tych czterech wypadkach retorsja jest dozwolnona wobec państwa obcego lub obcych obywateli.
Powinna ustać wtedy kiedy ustały te kroki bądź wrogi akt retorsyjny.