Wykład 1
Handel zagraniczny jest to odpłatna wymiana towarów podmiotów gospodarczych danego kraju z podmiotami zagranicznymi. Pojęcie „handel zagraniczny" obejmuje wszystkie rodzaje działalności związane z utrzymaniem stosunków gospodarczych z zagranicą. \
Handel międzynarodowy jest to wymiana grupy krajów (regionu) lub beż łączny światowy eksport/imporb
Tak sformułowane definicje, ze względu na ich syntetyczny charakber, wymagają pewnych uzupełnień. W odróżnieniu od handlu międzynarodowego, zajmującego się eksportem w skali światowej lii> wymianą określonej grupy krajów, w handlu zagranicznym wymiana rozpatrywana jest z punktu widzenia jednego kraju (np. Polski, Niemiec itp.). Owa wymiana, rozumiana jako całokształt obrotu gospodarczego danego kraju z zagranicą, w ramach omawianego przedmiotu musi prowadzić do przemieszczenia towarów, usług, myśli naukowo-technicznej, ludności i kapitałów poza jego granicę celną.
Cechy handlu zagranicznego:
1. jest wymianą odpłatną,
2. stanowi transakcję dwustronną składającą się ze świadczenia towarowego (import, eksport, reeksport ...) oraz wzajemnego (najczęściej pieniężnego lub clearingowego, bezgotówkowego ...},
3. podmioty wymiany pochodzą z różnych krajów,
4. towary wymiany przechodzą przez granicę celną danego państwa,
5. rozpatrywany jest z punktu widzenia jednego państwa.
Handel zagraniczny może bvć rozpatrywany w ifęciu:
1. wąskim - obejmuje tylko obroty towarowe. Praktycznym odzwierciedleniem wąskiego ujęcia handlu zagranicznego są elementy tworzące bilans handlowy danego kraju.
2. szerokim - obejmuje łączny obrót gospodarczy danego kraju z zagranicą. Syntetycznym odzwierciedleniem szerokiego ujęcia handlu zagranicznego jest bilans płatniczy danego kraju.
1. towary,
2. pozabowarowe formy obrotu (np. usługi).
Łączny obrót gospodarczy z zagranicą obejmuje 5 podstawowych elementów:
1.obroty towarowe - nadal dominują w światowej wymianie,
2. usługi o charakterze tradycyjnym np. transport spedycja, ubezpieczenia, itp.
3.obroty osiągnięciami myśli naukowo-technicznej (patenty, licencje, know-how, itp.),
4.wpływy i wydatki związane z przemieszczaniem się ludzi,
5.obroty kapitałowo-kredybowe.
Obrót towarowy (którego odzwierciedleniem jest bilans handlowy) stanowi dominującą pozycję w strukturze handlu zagranicznego i stanowi obecnie okło 65%. jednakże dynamika wzrostu obrotów nimi w ostatnich czasach wyraźnie ustępuje dynamice wzrostu sprzedaży usług o charakterze tradycyjnym. W skład tak określanych usług wchodzą: usługi transportowe, spedycyjne, ubezpieczeniowe, finansowe, rzeczoznawców i kontrolerów, pocztowo-belekomunikacyjne, składowe itp. Głównym zadaniem tego typu usług jest umożliwienie realizacji kontraktów eksporbowo-imporbowych. Międzynarodowy handel osiągnięciami myśli naukowo-technicznej polega na odpłatnym przekazywaniu jej poza granice kraju w formie: patentów, licencji, dokunentacji 1J. Dudziński, R. Knap, Handel Zagraniczny, Wydawnictwo Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, Szczecin 1999, s. 7.
1