3582327379

Merkantyiizm

Merkantylizm lub ustrój merkantylny - system poglądów ekonomiczno-politycznych, który pojawił się we wczesnymi okresie nowożytności, wywodzący się z bulionizmu - teorii mówiącej, że posiadanie metali szlachetnych równa się bogactwu.

Termin merkantyiizm został ukuty w 1776 r. przez słynnego ekonomistę Adama Smitha, który wywiódł go z łacińskiego słowa mercari, oznaczającego "handlować", "prowadzić handel", które z kolei pochodzi od słowa merx oznaczającego "towar". Początkowo używany był wyłącznie przez swoich krytyków, do których zaliczał się też Adam Smith.

Wcześniej termin merkantyiizm pojawił się w 1664 r. w O zasadach merkantyiizmu Jeana Baptiste Colberta.

Ostatnim merkantyłistą brytyjskim był James Denham-Steuart (1712-1780).

Merkantyłiści uważali, że:

źródłem bogactwa państwa jest rozwinięty eksport przewyższający import, kraje europejskie bezpośrednio ze sobą konkurują, kraj, który ma najwięcej bogactwa wygrywa tę konkurencję, kruszec złoty i srebrny jest synonimem bogactwa,

+ Posiadanie Kolonii; kolonie nie powinny płacić złotem za sprowadzane z zagranicy dobra + Eksportowanie materiałów surowych lub niewykończonych jest szkodliwe Anglia - Akty Nawigacyjne

Stopniowo, kres dominacji merkantyiizmu położyła opisana przez Adama Smitha niewidzialna ręka rynku oraz szkoła klasyczna ekonomii.

Liberalizm i merkantyiizm u podstaw są skrajnie różne w kluczowej sprawie: podczas gdy merkantyiizm zakładał, że wszyscy ludzie na świecie muszą konkurować o ograniczone bogactwo świata, Adam Smith uważał, że w bogactwie i handlu niekoniecznie musi być zwycięzca i przegrany (czyli, że są one, zgodnie z teorią gier, grą o sumie niezerowej) - co w pierwszym rzędzie oznacza, że ponieważ potrzeby są różne, więc obie uczestniczące w transakcji strony mogą realnie zyskać, ponieważ wymienione w jej efekcie przedmioty przedstawiają dla swoich nowych właścicieli wyższą wartość. Bulionizm dyktował, że gdy jedna strona zarabia, to druga musi stracić (co jest zgodne z założeniem gry o sumie zerowej); podczas gdy Smith uważał, że złoto to tylko żółta skała, której wartość wynika z rzadkości. Obecnie, większość ekonomistów zgadza się ze Smithem.

Szkoła merkanty listy czna - dominowała w wieku XVI i XVII T. Mun J.B. Colbert uznawał, że miarą sprawności działania państwa jest zasób kruszców zgromadzonych przez nie . Państwo jest tym sprawniejsze im więcej złota i srebra zgromadzi

Merkantyiizm wczesny (bulionizm) - prymitywny pod względem gromadzenia kruszców wypiera eksport przy zakazywaniu importu . Wojny, grabieże poprzez wspieranie eksportu, wysoko kwalifikowani pracownicy mieli zakaz wyjazdu z kraju, zakaz wywozu złota poza granice kraju

Merkantyiizm późny rozwinięty - zauważono , że najlepszym sposobem pozyskania kruszców jest handel zagraniczny

Szkoła ta spowodowała się załamanie się gospodarki w XVII w.

Fkjokratyzm

Fizjokratyzm - szkoła ekonomiczna powstała we Francji (druga połowa XVIII wieku).

Jej hasła były związane z ideą porządku naturalnego. Fizjokraci akcentowali znaczenie pracy (decydowała o bogactwie społeczeństwa) i rolnictwa jako jedynego źródła bogactwa.

Podstawowe miejsce w teorii fizjokratów ma koncepcja pracy produkcyjnej i produktu dodatkowego. Uważali oni, że produkcyjną pracą (tj. tworzącą nową wartość) jest jedynie praca w rolnictwie, bo tam powstaje tzw. produkt dodatkowy, czyli nadwyżka wytworzonej wartości ponad koszty produkcji.

1