Zdrowie jest wartością pozytywną, do której człowiek dąży. Choroba jest wartością negatywną, której człowiek chciałby uniknąć.
Zachowania zdrowotne to reaktywne, nawykowe i/lub celowe formy aktywności człowieka, które pozostają - na gruncie obiektywnej wiedzy o zdrowiu i subiektywnego przekonania - w istotnym, wzajemnym związku ze zdrowiem.
(Sęk, 2000)
Przyczyny biologiczne to przede wszystkim zaburzenia mechanizmów fizjologicznych odpowiedzialnych za regulację apetytu, a szczególnie upośledzenie mechanizmów głodu i sytości znajdujących się w podwzgórzu oraz związane z funkcjonowaniem tych mechanizmów nieprawidłowości w wydzielaniu hormonów, zwłaszcza neuroprzekaźników. Nadmiernemu jedzeniu sprzyjają:
• niedobór serotoniny
• nadmiar neuropeptydu NPY
• nadmiar insuliny - sprzyjającej skłonności do magazynowania tłuszczów
• nadmiar galaniny - przekształcającej tłuszcz z pokarmu w tłuszcz magazynowany w organizmie
• nadmiar hormonów nadnerczy
• nadmiar męskich hormonów płciowych (androgenów) a niedobór żeńskich (estrogenów)
• niedobór leptyny wytwarzanej przez komórki tłuszczowe (adipocyty) -neuropeptydu regulującego zasoby tłuszczowe
• niedobór dopaminy i noradrenaliny
• niedobór endorfin
• zbyt rzadkie spożywanie posiłków, co prowadzi do niepohamowanego uczucia głodu, a to pociąga za sobą wzmożone wydzielanie neuropeptyd u Y i galaniny
Przyczyny społeczno-kulturowe:
• nieprawidłowy, utrwalony w rodzinie sposób żywienia
• coraz większa dostępność produktów spożywczych, zwłaszcza wysoko przetworzonych
• zmiana standard u życia
• brak (zbyt mała) aktywności fizycznej
• ważne wydarzenia życiowe
• ciąża i „troska" o nienarodzone dziecko
• proces starzenia się, menopauza
• urazy lub długotrwała choroba
Przyczyny psychologiczne:
zaburzenia mechanizmu samoregulacji: trudności w kontrolowaniu ilości
przyjmowanego pokarmu (jedzenie automatyczne) i utrata kontroli nad jedzeniem