3582461722

Wykład z 04.10.2005 - dr W. Uziak

CHARAKTERYSTYKA: funkcja, właściwości, umowa o pracę a umowa cywilistyczna.

Historia: umowa o pracę pierwotnie miała charakter umowy prawa cywilnego (regulacja w polskim kodeksie zobowiązań z 1934r.), jako odrębna dziedzina - prawo pracy - wykształciła się dopiero w II połowie XX w.

Prawo Pracy: zespół norm regulujących stosunki społ. wynikające z wykonywania pracy dobrowolnie podporządkowanej (stosunki jakie powstają między ludźmi w związku z wykonywaniem pracy) oraz regulujących inne stosunki społ. związane ze stosunkiem pracy, ale z niego nie wynikające (a więc nie odnoszące się bezpośrednio do świadczenia pracy, ale są nierozerwalnie z nim związane)

Pracodawca + Pracownik -» Stosunek (pracy = społeczny) + inne powiązania.

.PRACA": działalność ludzka, przejawiająca się w wykonywaniu czynności zmierzających do osiągnięcia pewnych wartości materialnych lub niematerialnych mających zdolność zaspokajania potrzeb ludzkich, działania fizyczne i intelektualne będące wyrazem woli (ujęcie czynnościowe).

Praca dobrowolnie podporządkowana:

a)    dobrowolna A jednostronnie wyznaczana: istniejący zakaz prac przymusowych może zostać ograniczony w szczególnych warunkach przez zapis ustawowy. Dobrowolność to zgoda na zawłaszczenie przez pracodawcę efektów pracy, a także zgoda na wykonywanie jej w umówionym wymiarze, w sposób wyznaczony przez pracodawcę. Praca jednostronnie nakazana to np.: paca wskazana wyrokiem sądu - nie jest regulowana przepisami prawa pracy.

b)    skooperowana - współdziałanie 2 podmiotów, zespół,

c)    organizator i wykonawca (podział ról) - do praw indywidualnych nie stosuje się prawa pracy, role mają zatem znaczenie: organizator, zawłaszcza efekty pracy i czerpie z niej zyski, co do zasady ponosi także ryzyko związane z jej wykonywaniem, w jego gestii bowiem leży określenie celów pracy, środków oraz poniesionych wydatków. Wykonawca, wykonuje pracę dla własnego zysku (umowa dzieła, zlecenia przewidują dokonanie czynności na rzecz innej os. - działanie),

d)    osobiste wykonywanie pracy - w umowach cywili stycznych można zatrudnić inną osobę, tu pracodawca organizuje zastępstwo,

e)    podporządkowanie - pracownik wykonuje pracę, dyrektywność. Zasada podporządkowania odnosi się do wszystkich pracowników bez względu na podstawę nawiązania z nimi stosunku pracy, jednak zakres podporządkowania zalezny jest od rodzaju pracy. Granice podporządkowania warunkują: wyznaczony rodzaj umówionej pracy, przepisy oraz zasady współżycia społ. równorzędność jest cechą charakterystyczną umów zawieranych przez podmioty prawa cywilnego.

Teoria Kierowania a) mterialno-prawna kompetencja do wpływania na inny podmiot, b) formalno-prawna - kierowani decydują co i jak (rozstrzyganie w swojej sprawie).

Art.100.1 k.p.: wskazuje na to jak polecenie wygląda: Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę

Polecenie - służy konkretyzacji obowiązków pracownika, które w umowie określone są ogólnie przez wskazanie rodzaju pracy - ma być zatem zgodne umowa o pracę -> wykonywanie, np.: art.81.3 k.p. (warunki przestoju) :

Art.81.1. Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godz. lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak nizsze od wysokości minimalnego wynagrodzenia.