Strona 1 z 74
1. Odwołując się do przedmiotu badań oraz metod badawczych wykorzystywanych przez ekonomistów, omów specyfikę ekonomii jako dziedziny nauki.
Ekonomia jest nauką zajmującą się analizą procesów gospodarczych, czyli produkcji i dystrybucji (podziale) dóbr pomiędzy społeczeństwo. Stara się wykrywać i opisywać prawidłowości rządzące tymi procesami. Ekonomia jest próbą odpowiedzi na trzy zasadnicze pytania: Co produkować? Jak produkować? oraz Dla kogo produkować? Dwa pierwsze dotyczą problemu efektywności, natomiast trzecie -sprawiedliwości.
Ekonomia zajmuje się problemem rzadkości dóbr, czyli jak przy ograniczonych zasobach zaspokoić nieograniczone potrzeby społeczeństwa. Ekonomia jest rozpatrywana w skali mikro i makro. Mikro, czyli analiza gospodarki i procesów w niej zachodzących na poziomie pojedynczego podmiotu gospodarczego. Makro - analiza w skali globalnej, czyli gospodarka jako całość.
Ekonomia dzieli się na pozytywną i normatywną. Pozytywna to ta część ekonomii, która odpowiada na pytanie jak jest? Obejmuje wyjaśnienia funkcjonowania gospodarki, które podparte są faktami (bazują na danych empirycznych). Przykład: Stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w roku 2016 wynosiła 8,3%. Ekonomia normatywna stanowi natomiast tę część ekonomii, która odpowiada na pytanie jak być powinno? Stanowi zalecenia oparte na subiektywnych sądach wartościujących. Przykład: Pensje polityków są zbyt wysokie i powinny zostać zmniejszone.
Celem pracy ekonomistów jest osiągnięcie wiedzy prawdziwej, czyli zgodnej z rzeczywistością, poprzez obserwację i analizę zjawisk zachodzących w gospodarce
2. Wykorzystując kategorie nadwyżek konsumenta i producenta, oceń efektywność rynku jako mechanizmu alokacji zasobów.
Nadwyżka konsumenta to różnica pomiędzy ceną jak konsument jest skłonny zapłacić za dane dobro a ceną rynkową. Mierzy satysfakcję konsumenta z konsumpcji danego dobra.
Nadwyżka producenta to różnica między ceną rynkową dobra a minimalną kwotą, przy której producenci będą skłonni dostarczać dobro na rynek.
Nadwyżka całkowita to suma nadwyżek konsumenta i producenta. Jest miarą efektywności rynku. Im większa, tym rynek bardziej efektywny.
Koncepcja nadwyżek pozwala:
~ porównywać efektywność działania poszczególnych form rynku, np. monopolu i doskonałej konkurencji,
~ mierzyć skutki wprowadzenia cła,
~ mierzyć skutki wprowadzenia podatku,
~ mierzyć skutki wprowadzenia cen minimalnych lub maksymalnych,
~ mierzyć wpływ subsydium na efektywność rynku