3582468803

WEGLOWOFORY ALIFATYCZNE zwane również acyklicznymi lub alifatycznymi, mogą być nasycone i nienasycone - zalicza się tu:

•    Alkany nasycone węglowodory alifatyczne, o ogólnym wzorze C_nH_2nł2 (n - liczba naturalna). Alkany tworzą szereg homologiczny. Mogą tworzyć łańcuchy proste i rozgałęzione (odpowiednio nazywa się je n- lub izo-); Pierwsze cztery alkany (mające w cząsteczce 1-4 atomów węgla) są gazami, następnych 11 cieczami, wyższe są ciałami stałymi. Ich cząsteczki są niepolarne. Alkany nie rozpuszczają się w wodzie.

•    Alkeny - olefiny, nienasycone węglowodory alifatyczne, o ogólnym wzorze C_nH_2n (n jest liczbą naturalną większą od 1). Alkeny tworzą szereg homologiczny. Pierwsze trzy alkeny (zawierające w cząsteczce 2-4 atomy węgla) są gazami, następnych 15 cieczami, wyższe alkeny są ciałami stałymi. Alkeny są nierozpuszczalne w wodzie ze względu na niepolarny charakter. Otrzymywanie: eliminacja H₂0 z alkoholi, eliminacja HX z chlorowcoalkanów, eliminacja Hofmanna. Przemysłowe znaczenie mają: odwodornienie alkanów na katalizatorze Cr0₃, kraking oraz częściowe uwodornienie alkinów. Alkeny łatwo ulegają polimeryzacji łańcuchowej o mechanizmie wolnorodnikowym. Podwójne wiązanie między atomami węgla o hybrydyzacji sp² (hybrydyzacja orbitali atomowych) jest przyczyną występowania izomerii położeniowej i izomerii geometrycznej cis-trans w ich cząsteczkach. Ze względu na obecność wiązania podwójnego łatwo ulegają addycji, np. wodoru, fluorowcowodorów, fluorowców czy wody. Niewielkie ilości alkenów znajdują się w niektórych ropach naftowych, np. kanadyjskiej.

•    Alkiny - acetyleny, nienasycone węglowodory alifatyczne, o ogólnym wzorze C„H₂„-₂ (n jest liczbą naturalną większą od 1). Alkiny tworzą szereg homologiczny. Cząsteczka alkinów zawiera wiązanie potrójne między atomami węgla. Acetylen, metylo- i etyloacetyleny są gazami, średnie alkiny - cieczami, wyższe alkiny (od Ci₆) - ciałami stałymi. Alkiny wchodzą łatwiej niż alkeny w reakcje addycji. Specyficzne dla alkinów są reakcje podstawienia, w których otrzymuje się acetylenki. Alkiny ulegają reakcjom polimeryzacji.

WEGLOWOFORY AROMATYCZNE, areny, węglowodory zawierające w cząsteczce sześcioczłonowy pierścień aromatyczny (lub układ skondensowanych pierścieni aromatycznych), do którego mogą być przyłączone podstawniki alkilowe lub arylowe.

Ciecze lub ciała stałe, trudno rozpuszczalne w wodzie, rozpuszczają się w eterze dietylowym, benzynie, tetrachlorku węgla. Węglowodory aromatyczne otrzymuje się głównie z ropy naftowej, smoły pogazowe, gazu ziemnego. Stanowią składniki paliw, służą też jako surowce do otrzymywania innych związków organicznych: polimerów, barwników, leków, detergentów, materiałów wybuchowych itp.

Najważniejsze: benzen C₆H₆,toluen C₆H₅-CH₃, naftalen C₁₀H₈, antracen C₁₄Hi₀, fenantren, piren.

POLIMERY tworzywa otrzymywane ze związków prostych lub naturalnych modyfikowanych KLASYFIKAGA: ze względu na sposób otrzymywania:

•    polimeryzacyjne - reakcja chemiczna monomerów(monomer->energia+mer) prowadząca do powstania polimerów. Podczas polimeryzacji następuje rozerwanie wiązań podwójnych, potrójnych albo otwarcie pierścienia (często heterocyklicznego). Szybkość polimeryzacji uzależniona jest od temperatury, ciśnienia, ilości i rodzaju inicjatora lub katalizatora. W reakcji polimeryzacji można wyróżnić trzy etapy: inicjacje reakcji, propagacje i terminacje (zakończenie).

•    polikondensacyjne - reakcja grup funkcyjnych monomerów, która przebiega z wydzieleniem makrocząsteczki (polimeru) oraz innych małych cząsteczek będących produktami ubocznymi (np. wody, amoniaku, chlorowodoru)

•    addycyjne - naturalnie modyfikowane - celuloza, kauczuk ze względu na właściwości: Tworzywa termoplastyczne - tworzywo sztuczne, które w określonej temperaturze i ciśnieniu zaczyna mieć własności lepkiego płynu. Tworzywa termoplastyczne można