3582468897

HISTORIA PRAWA KARNEGO

ZAŁOŻENIA PROGRAMU KODYFIKACJI PRAWA KARNEGO

Powstanie humanitarnej doktryny prawa karnego XVIII w.

- Hasia humanitaryzmu w części jedynie w sferze ideałów, ze względu na to że myśliciele, rzadko znali się na

legislacyjnej stronie reform, ale ogólnie wszyscy byli za „uczłowieczaniem” prawa karnego. Decydujący wpływ

mieli jednak:

•    Wolter — broniąc niewinnie oskarżonego i w okrutny sposób skazanego człowieka (Jana Calasa) doprowadził do jego pośmiertnej (męczennik) rehabilitacji. Publikował całą serię pism ukazując bezprawie feudalnego sądownictwa i religijnego fanatyzmu. Potem jeszcze wielokrotnie bronił niewinnych ofiar. Jego prace poruszyły opinię europejską.

•    Cesare Beccaria - opublikował dzieło w 1764r. W Livorno„0 przestępstwach i karach”( Dei delitti a delle pene), którego przyjęcie było bardzo szerokie i żywe, stało się swoistym credo, dla walczących o reformę humanitarną prawa karnego oraz inspiracją dla ówczesnych legislatorów. Wolter nazwał to „kodeksem uczuć ludzkich”

INNI:

•    NIEMCY-Christian Thomasius — przeciw karom za czary

•    ENCYKLOPEDIA francuska- skupiała zwolenników kierunku hum.

•    Dzieła Monteskiusza

•    Rzecznik humanitaryzmu - J.B. Brissot de Warwille

•    WŁOCHY — Kajetan Filangieri

•    POLSKA- Teodor Ostrowski, Sebastian Czochron, Józef Szymanowski, Józef Weyssenhoff, TOMASZ KUŹMERSKI

•    „Instrukcja” Katarzyny II wzory ustawodawstwa karnego

Program humanitarystów w dziedzinie prawa karnego materialnego.

-    Głównie postulaty dotyczyły procesu karnego, ale i prawa materialnego.

walka z arbitralnością sędziów —* nullum crimen sine lege, mila poena sine lege — nie ma przestępstwa bez ustawy ,nie ma kary bez ustawy, zakaz analogii(pociąganie z powodu podobieństwa przestępstwa) —> by to osiągnąć — kodyfikacja zupełna-określenie wszystkich rodzajów przestępstw zerwanie ze stanowym zróżnicowaniem w prawie karnym —► zapowiedź formalnej równości.

-    subiektywizacja odpowiedzialności karnej (zerwanie z pozostałościami odpowiedzialności obiektywnej-za skutek)

-    indywidualizacja (zniesienie pozostałości odpowiedzialności zbiorowej i represji wobec osób niewinnych).

-    katalog przestępstw i ich kwalifikacja - przewartościowanie dóbr chronionych represją kamą: zniesienie przestępstw za czary czy samobójstwo (wolność jednostki).

-    Kara —* nowe założenia represji karnej i nowe uzasadnienie sensu kary w ogóle —► utylitaryzm społeczny (osiągnięcie za pomocą kary pożytecznych dla społeczeństwa celów, jak: zapobieganie i poprawę

*    praca — uważana za ważny czynnik kary (tak w zakresie zapobiegania, jak i poprawy)

-kara pozbawienia wolności połączona z obowiązkiem pracy8

*    zwalczano karę śmierci — nieutylitarna i nieodwracalna, lepsza kara ciężkich robót.

*    zniesienie kar okrutnych — kwalifikowanych i mutylacyjnych

*    ekonomia kar - kara winna być wymierzana tylko w granicach i sposobami koniecznymi do osiągnięcia jej skuteczności ('określona ustawowo, współmierna do przestępstwa i relatywna, tj. wymierzana w wysokości ściśle zależnej od wielkości przestępstwa). —* zwrócenie uwagi na wagę szybkości wykonania kary i nieuchronność jej zastosowania.

Ogólne założenia kodyfikacji karnych XVIII i XIX w.

2 fundamentalne założenia:

*    zasada legalizmu (ustawowości w prawie karnym) — nullum crimen sine lege; tylko czyn zabroniony zapisany w ustawie

*    zasada formalnej równości obywateli wobec prawa karnego.

-    dążenie do pełnej subiektywizacji i indywidualizacji odpowiedzialności karnej