Kocioł - urządzenie służące do konwersji energii chemicznej zawartej w paliwie do energii cieplnej przekazywanej w kotle czynnikowi roboczemu (gorąca woda, para wodna sucha/przegrzana, olej).
W uproszczeniu różnica między energetyką zawodową a przemysłową: Energetyka zawodowa to elektrownie komercyjne: Bełchatów, Adamów, Konin etc. Przemysłowa to produkcja energii na własne potrzeby z ewentualną jej odsprzedażą do sieci energetycznej - nie jest ona podstawowym przedmiotem działalności przedsiębiorstwa.
Energetyka zawodowa - obejmuje wytwarzanie energii w elektrowni i elektrociepłowni, zadaniem kotła jest wytworzenie pary która po przegrzaniu trafia na turbinę, gdzie następuję jej rozprężenie i zamiana na energię prędkości a dalej mechaniczną która zamieniana jest na energie elektryczną w generatorze. Jest ona głównym produktem i celem bloku.
W elektrociepłowniach para wykorzystywana jest do ogrzewania wody sieciowej, która wykorzystywana jest w celach komunalnych, bądź też wytwarzana jest para technologiczna wykorzystywana w wielu gałęziach przemysłu.
Energetyka przemysłowa - kotły są wykorzystywane w przemysłach takich jak chemiczny czy spożywczy. Duże przedsiębiorstwa i zakłady wymagające dużej ilości energii posiadają własną elektrociepłownię (znacznie mniejsza niż w energetyce zawodowej) która zasila w ciepło wodę i energię cały zakład. Blok jest przystosowany do spełnienia wymagań danego obiektu w którym pracuje.
Przykłady: Elektrociepłownia Cukrowni „ZDUNY" Zdupy
Kocioł parowy różni się od wodnego tym, że ma on dwie przestrzenie: wodną i parową rozdzielone wspólnym lustrem wody. Od wielkości powierzchni rozdziału faz zależy wydajność parowa kotła.
W skład kotła parowego wchodzą:
- parownik (zbudowany w postaci jednego lub kilku cylindrycznych naczyń stalowych (walczaków), albo układu rur)
- palenisko (ruszt - paliwo stałe, palniki - paliwo ciekłe i gazowe, pyłowe; komora spalania; urządzenia odpopielające i izolacja cieplna)
- przegrzewacz pary oraz podgrzewacz wody
Kotły wodne np. WP120 stosowane są w większych ciepłowniach i elektrociepłowniach do pokrycia zapotrzebowania na gorącą wodę.
Kotły parowe np. OP380 OB650 są stosowane w celu wytworzenia pary która jest zamieniana na energie elektryczną w dalszej części bloku energetycznego.