1060441497

Nowiny Lekarskie 2013. 82. 1, 83-88

JUSTYNA MAZUREK'. ANNA BLASZKOWSKA¹. JOANNA RYMASZEWSKA²

REHABILITACJA PO UDARZE MÓZGU - AKTUALNE WYTYCZNE

REHABILITA TION AFTER STROKE - CURRENT GUIDELINES

'Górnośląskie Centrum Rehabilitacji „REPTY". Tarnowskie Góty Dyrektor: dr n. med. Krystian deszczyk ²Pracownia Naukowej Psychiatrii Konsultacyjnej i Medycyny Behawioralnej Katedra i Klinika Psychiatrii AM we Wrocławiu Kierownik: prof. dr hab. n. med. Andrzej Kiejna

Streszczenie

Artykuł jest próbą całościowego opracowania zagadnienia postępowania rehabilitacyjnego w udarze mózgu (UM) według aktualny ch zaleceń European Stroke Organization oraz Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Zadanie to przeprowadzono w trzech etapach, w których nakreślono kolejno: 1/ najważniejsze zmiany demograficzne w Polsce i Europie oraz dane epidemiologiczne dotyczące zapadalności i śmiertelności z powodu udaru mózgu. 2/ wybrane praktyczne informacje oraz zalecenia odnośnie rehabilitacji poudarowej i 3/ podsumowanie oraz kierunki dalszych działań. Wykazano, że rehabilitacja jest integralnym i nieodzownym elementem leczenia u pacjentów po udarze mózgu, a prezentowane najnowsze algorytmy usprawniania są przedsięwzięciami horyzontalnymi, odnoszącym się do szeroko rozumianych potrzeb pacjentów dotkniętych tym schorzeniem.

SŁOWA KLUCZOWE: wytyczne, udar mózgu, rehabilitacja.

Abstract

This article shows a comprehensive rehabilitation process in patients afier stroke according to the latest reconunendations of European Stroke Organization and Polish Neurological Society - Section of Vascular Disease. This task was carried out in three stages in which authors presented consecutively: 1/ major demographic changes in Poland and Europę, incidence and case fatality rates of stroke, 2/ selected practical information and guidelines for rehabilitation management of stroke and 3/ summaty and directions for the futurę. It has been shown, tliat rehabilitation is an integral and essential component of treatment for stroke patients. The latest re-commendations are holistic projects. tliat relate to the comprehensive needs of patients suffering from tliis disease.

KEY WORDS: guidelinc, stroke. rehabilitation._

Wprowadzenie

Medycyna i fizjoterapia przestały' być sztuką. Dzięki postępow i w^: technice i pogłębianiu wiedzy o fizjologii i patologii ludzkiego organizmu leczenie stało się evidence-bascd. czyli oparte na rzetelnych, naukowych faktach, wytycznych, zaleceniach, najlepszych dostępnych dowodach doty czących skuteczności, efektywności, bezpieczeństwa po-stępowania klinicznego oraz kosztów z nim związanych. Lekarze i fizjoterapeuci zmuszeni są zatem uw zględniać -z jednej strony - własne dośw iadczcnie kliniczne, a z drugiej - dostępne standardy postępowania, jednocześnie mając w polu w idzenia pacjenta jako osobę, psy chofizy czną jedność [1-3].

Niniejszy arty kuł jest próbą calościow ego opracow ania zagadnienia postępow ania rehabilitacyjnego w udarze mózgu (UM) według aktualnych zaleceń. Zadanie to zostanie przeprowadzone w trzech etapach, w których nakreślone zostaną kolejno: 1/ najważniejsze zmiany demograficzne w Polsce i Europie oraz dane epidemiologiczne dotyczące zapadalności i śmiertelności z powodu udani mózgu. 2/ wybrane prakty czne informacje oraz zalecenia odnośnie rehabilitacji poudarowej wg aktualnych dokumentów' European Stroke Organization oraz Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, koncentrując się na dany ch o dużej sile zaleceń i 3/ podsumowanie -a w^: nim porównanie obydwu dokumentów - oraz kierunki dalszy ch działań. Praca nie obejmuje organizacji leczenia, przesiewowych badań, profilaktyki w tórnej, czy postępowania w^: ostrej fazie udam mózgu.

Należy podkreślić, że same dowody nie wystarczają do podejmowania decyzji. Prezentowane wytyczne nie mają stanowić standardu postępowania narzuconego poszczególny m placówkom i pracow nikom opieki zdrowotnej. a jedynie w skazówki przy wyborze racjonalnych opcji terapeutycznych, korzystnych dla pacjentów. Stosowalne zaleceń przez lekarza i innych pracowników medycznych nie zmniejsza znaczenia indywidualnej oceny danej sytuacji klinicznej. Zawsze konieczne jest również uwzględnienie woli pacjenta co do wyboru postępowania. po uprzednim poinformowaniu go o wszelkich ważnych konsekwencjach podjęcia określonych decyzji.

Demografia i epidemiologia udaru mózgu

Zapotrzebowanie na świadczenia zdrowotne, w tym rehabilitacyjne. można szacować na podstawie sy tuacji de-

PRACE POGLĄDOWE