264 CZĘŚĆ CZWARTA
Schemat nr 2
Płaszczyzny analizy mikrosystemu wychowawczego zakładu poprawczego
PŁASZCZYZNY ANALIZY MIKROSYSTEMU WYCHOWAWCZEGO
CELE | [ STOSUNKI INTERPERSONALNE |
FUNKCJE | [ STANOWISKA I POZYCJE SPOŁECZNE ]
ŚRODKI | [ INSTYTUCJE WSPÓŁPRACUJĄCE ]
[ POWIĄZANIA MIĘDZY INSTYTUCJAMI]
Źródło: M. Mazur, Cybernetyka i charakter, Warszawa 1966, s. 57.
W literaturze przedmiotu obecne jest także pojęcie podsystem mikrosystemu wychowawczego. Operują nim w swoich pracach między innymi M. Winiarski, Z. Dąbrowski czy P. Frąckowiak. Przyjęta nazwa sugeruje, iż mamy do czynienia z uszczegółowieniem zaprezentowanych dotąd płaszczyzn analizy instytucjonalnej rzeczywistości sprawczej. W praktyce jednak okazuje się, że jest to raczej ich treściowe dopełnienie, a w wybranych obszarach forma syntezy treści. Jest tak między innymi w przypadku takich elementów, jak struktura organizacyjna, czy metodyka pracy. Da się także wyróżnić elementy znaczeniowo zbieżne, jeżeli nie identyczne, co ma miejsce chociażby w przypadku wskazywania na sprawę relacji z otoczeniem. Tak, czy inaczej jest to kolejne potwierdzenie tezy o wyjątkowo wysokim stopniu złożoności prezentowanego zagadnienia. Trzeba bowiem podkreślić, że za prezentowanymi hasłami kryje się resocjalizacyjna codzienność, wyznaczana niezliczoną liczbą szczegółowych czynności, składających się na proces naprawy społecznej wychowanków zakładów poprawczych.
Schemat nr 3
Elementy podsystemów mikrosystemu wychowawczego
ELEMENTY PODSYSTEMÓW MIKROSYSTEMU WYCHOWAWCZEGO
[ AKSJOLOGIA PEDAGOGICZNA ]
[ STRUKTURA ORGANIZACYJNA |
[ METODYKA PRACY ]
INFRASTRUKTURA |
[ RELACJE Z OTOCZENIEM |
Źródło: Za: M. Winiarski, Urzeczywistnienie modelu - wzorca domu dziecka (droga systemowa), w: Z. Dąbrowski (red.), Węzłowe problemy opieki i wychowania w domu dziecka, Olsztyn 1997, s. 152.
Można odnieść wrażenie, że próby definiowania i opisu mikrosystemowych uwarunkowań przebiegu procesu resocjalizacji nacechowane są dążeniem do nadmiernego komplikowania tez opisujących i wyjaśniających ten wymiar pedagogicznej rzeczywistości. A przecież