Wyróżniamy cztery podstawowe rodzaje tkanek pierwotnych: tkankę nabłonkową, tkankę łączną, tkankę mięśniową i tkankę nerwową.
1. Tkanka nabłonkowa - okrywa powierzchnię ciała, pokrywa wewnętrzne powierzchnie narządów i jam ciała oraz tworzy wszystkie gruczoły. Wyróżniamy nabłonek jednowarstwowy płaski, który występuje wewnątrz naczyń (śródbłonek), w opłucnej, w otrzewnej, w osierdziu oraz nabłonek jednowarstwowy pośredni, który zawiera komórki niskie, stożkowate i wysokie mające zwykle rzęski. Występuje w jamie nosowej, w tchawicy, w oskrzelach i jamie bębenkowej. Nabłonek wielowarstwowy ma różnokształtne komórki tworzące kilka warstw, z,których dolna przylega do tkanki łącznej pod nabłonkiem. Nabłonek wielowarstwowy płaski zawiera komórki, które w warstwie zewnętrznej mogą ulegać rogowaceniu. Występuje w skórze, w błonie śluzowej jamy ustnej, gardła, przełyku, pochwy. Wytwarzają się z niego włosy i paznokcie.
Nabłonek gruczołowy występuje we wszystkich gruczołach, które dzielimy na wewnątrzwydzielnicze-jednokomórkowe i wielokomórkowe z przewodem wyprowadzającym (cewkowe, pęcherzykowe i mieszane) oraz wewnątrzwydzielnicze (dokrewne) - produkujące hormony.
Tkanka nabłonkowa w zależności od położenia pełni następujące czynności:
- obronną (skóra),
- wydzielniczą (gruczoły),
- wchłaniania (skóra, błona śluzowa przewodu pokarmowego),
- oczyszczania powietrza (drogi oddechowe),
- wrażliwości na bodźce (zakończenia nerwów w skórze, w jamie ustnej, w nosie).
2. Tkanka łączna - w odróżnieniu od tkanki nabłonkowej charakteryzuje się przewagą substancji międzykomórkowej, w której komórki rozmieszczone są luźno. Zawiera ona trzy rodzaje włókien: kolagenowe, sprężyste i siateczkowe. Stanowi zrąb innych tkanek i narządów.
Rodzaje tkanki łącznej:
- tkanka łączna włóknista luźna,
- tkanka łączna włóknista zbita,
- tkanka łączna siateczkowa,
- tkanka tłuszczowa,
- tkanka chrzęstna,
- tkanka kostna.
3. Tkanka mięśniowa - zbudowana jest z włókien mięśniowych połączonych z zakończeniami nerwów ruchowych i czuciowych, na bodźce reaguje skurczem.
Wyróżniamy trzy rodzaje tkanka mięśniowej:
- tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa; występuje w obrębie mięśni szkieletowych i ścięgien,
- tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca; występuje w mięśniu sercowym, włókna mięśniowe mają poprzeczne ciemne wstawki i odgałęzienia. Mięsień sercowy kurczy się niezależnie od naszej woli,
- tkanka mięśniowa gładka; występuje w narządach wewnętrznych, zawiera komórki długie włókna mięśniowe gładkie występują pojedynczo albo łącza się w pęczki, tworząc grupy rozsiane w tkance łącznej (skóra); mogą tworzyć warstwy różnej grubości w naczyniach, jelitach, pęcherzu moczowym np. błony mięśniowe. Skurcz jest niezależny od naszej woli.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
12