1109145477

52 Halina Soczówka, Sylwia Krajewska

pochodzenia tych środków, a także wielkości wydatków i kierunków wykorzystania posiadanych środków pieniężnych i ich ekwiwalentów'’⁶.

Kolejnym sprawozdaniem finansowym sporządzanym w przedsiębiorstwie jest zestawienie zmian w kapitale własnym. Istota tego sprawozdania polega na prezentowaniu przyczyn zmian w poszczególnych elementach kapitału własnego, a więc zdarzeń gospodarczych, które miały wpływ na wartość praw właścicieli do jednostki, i w ten sposób uzupełnia pozostałe sprawozdania. W zestawieniu tym występują m.in. informacje dotyczące pozyskania kapitału zakładowego, zwiększenia kapitału zapasowego, zmian w zysku z lat ubiegłych oraz ruchu w portfelu nabytych akcji własnych⁵⁷.

Ostatnie z prezentowanych sprawozdań, informacja dodatkowa, jest opisową częścią sprawozdania finansowego i powinna zawierać istotne dane oraz objaśnienia potrzebne to tego, aby sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawiało sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki gospodarczej⁵⁸.

Modele sprawozdawczości jednostek gospodarczych, niezbędne dla potrzeb controllingu, wykorzystywane są w sprawozdaniach finansowych „pro forma”, czyli sprawozdaniach finansowych, które tworzone są na podstawie danych zawartych w budżetach szczegółowych. Obejmują one m.in. informacje o planowanej sprzedaży, produkcji, kosztach, wydatkach inwestycyjnych itp. Sprawozdania „pro forma” zawierają przede wszystkim⁵⁹:

-    planowany rachunek zysków i strat,

-    planowany bilans,

-    planowany rachunek przepływów pieniężnych.

Sprawozdanie finansowe „pro forma” sporządzane jest na podstawie preliminarzy (budżetów) obejmujących poszczególne odcinki działalności przedsiębiorstwa. Sprawozdanie to opiera się na zdarzeniach i działaniach, które jeszcze nie nastąpiły i mogą nigdy nie wystąpić. Mimo że istnieją dowody potwierdzające przyjęte w sprawozdaniu założenia, ma ono wyłącznie spekulatywny charakter, stanowi jednak cenne źródło informacji, ponieważ pozwala poznać kierunki przyszłych działań i perspektywy dalszego rozwoju jednostki gospodarczej⁶⁰.

⁵⁶    M. Sierpińska. T. Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa 2004, s. 109.

⁵⁷    M. Gmytrasiewicz, A. Karmańska, op. cit., s. 642.

⁵⁸    Podstawy rachunkowości..., s. 199.

⁵⁹    Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów..., t. 2, s. 11.50.

⁶⁰    Ł. Górka, M. Szulc, Badanie sprawozdania finansowego ,pro forma" jako element procesu badania sprawozdania finansowego [w:] Współczesna rachunkowość w zarządzaniu jednostkami gospodarczymi i administracyjnymi, red. B. Micherda, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie, Chrzanów 2003, s. 205.