1109145493

13i Łukasz Górka, Małgorzata Szulc

-    istnieje możliwość popełnienia oszustwa,

-    istnieje dla niego usprawiedliwienie¹.

Ryzyko niewykrycia istotnych nieprawidłowości sprawozdania finansowego spowodowanych oszustwem jest znacznie wyższe niż ryzyko niewykrycia istotnych nieprawidłowości spowodowanych popełnieniem błędu, ponieważ oszustwo może polegać na podjęciu wyrafinowanych i starannie zaplanowanych działań mających na celu ich zatajenie. Takie próby zatajenia faktów mogą być trudniejsze do wykrycia, gdy towarzyszy im zmowa.

Ryzyko, że biegły rewident nie wykryje oszustw, jest większe w wypadku oszustw kierownictwa niż w wypadku oszustwa pracowniczego, ponieważ kierownictwo ma często możliwość bezpośredniego lub pośredniego manipulowania zapisami księgowymi i prezentowania wprowadzających w błąd informacji finansowych².

Wykrycie w toku badania wszystkich nieprawidłowości jest możliwe, jednak często zbyt pracochłonne i kosztowne, dlatego przystępując do badania, biegły rewident musi oszacować pewien poziom nieprawidłowości, które mogą pozostać niewykryte lub wykryte i niepoprawione, przy czym nie będą one wprowadzały czytelnika sprawozdania finansowego w błąd. W wyniku przeprowadzonego badania biegły rewident powinien uzyskać racjonalną pewność, że sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnych nieprawidłowości, bez względu na to czym są one spowodowane. Aby tę racjonalną pewność uzyskać, biegły rewident kieruje się przez cały czas badania zawodowym sceptycyzmem. Jest to postawa cechująca się dociekliwością i krytycyzmem przy ocenie dowodów badania, to stałe dociekania, czy uzyskane informacje oraz dowody badania wskazują na istnienie istotnych nieprawidłowości spowodowanych oszustwami.

Oceniając nieprawidłowości biegły rewident posługuje się poziomem istotności, czyli poziomem do którego błędy nie są istotne i nie trzeba domagać się ich poprawy.

2. Istotność a badanie sprawozdania finansowego

W założeniach koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych opracowanych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości istotność zdefiniowano następująco: „Dane informacje są istotne, jeżeli ich pominięcie lub zniekształcenie może wpłynąć na decyzje gospodarcze podejmowane

1

   Międzynarodowe standardy rewizji finansowej, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów i Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 2005, s. 288-289.

2

   Ibidem.