136 Łukasz Górka, Małgorzata Szulc
3. Ryzyko w badaniu sprawozdania finansowego
Zgodnie z zapisami zawartymi w normie nr 1 wykonywania zawodu biegłego rewidenta1 zbadanie wszystkich elementów składających się na sprawozdanie finansowe nie jest możliwe ani potrzebne. Pozwala to z jednej strony na ograniczenie zakresu badania, z drugiej jednak zwiększa jego ryzyko. Biegły rewident, wykonując swój zawód, musi mieć świadomość istnienia tego ryzyka oraz umiejętność jego szacowania i ograniczania do najniższego możliwego do zaakceptowania poziomu. W badaniu sprawozdań finansowych można wskazać istnienie dwóch przesłanek ryzyka:
- występowanie nieprawidłowości w sprawozdaniu finansowym,
- niewykrycie tych nieprawidłowości.
Ryzyko badania towarzyszy każdemu etapowi pracy biegłego rewidenta, a o jego poziomie decydują różne czynniki (tabela 2).
Tabela 2. Przykładowe czynniki ryzyka a etapy badania
Etapy badania |
Czynniki ryzyka |
Wybór klienta |
Niedostateczna wiedza Specyfika jednostki Ograniczenie niezależności biegłego rewidenta Ograniczenie bezstronności biegłego rewidenta |
Planowanie badania |
Wyznaczenie zakresu badania Zebranie niezbędnych informacji o jednostce Określenie procedur badania |
Planowanie badania |
Dobór technik badania Dobór metod badania Opracowanie planu ogólnego, programu i harmonogramu badania Ocena ryzyka badania |
Testowanie kontrolne (badanie wstępne) |
Stopień wiarygodności materiałów źródłowych Nierzetelność materiału (ilość i jakość) Ocena systemu kontroli wewnętrznej Ocena systemu rachunkowości Ocena systemu rewizji wewnętrznej Procedury zbierania i przetwarzania danych Metody wyceny Wstępna ocena obszarów istotności sprawozdania finansowego |
Normy wykonywania zawodu biegłego rewidenta, Biuletyn Krajowej Izby Biegłych Rewidentów nr 61, Krajowa Izba Biegłych Rewidentów, Warszawa 2005.