Ubóstwo i nierówności społeczne
Ubóstwo to pozbawienie, ograniczenie dobrobytu. Niezdolność do uzyskania minimalnego standardu życia. Określenie używane dla określenia stanu osób, rodzin lub grup, których środki są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia obniża się poza akceptowalne minimum w kraju zamieszkania.
Z uwagi na dysproporcje rozwojowe w różnych krajach, brak precyzyjnej i ogólnie akceptowanej definicji ubóstwa, można jednak wyróżnić dwa podstawowej jego typy:
- Ubóstwo absolutne - stan warunków bytowych, który uniemożliwia lub w istotnym stopniu utrudnia realizację podstawowych funkcji życiowych.
- Ubóstwo względne - poziom dochodów jednostki, który jest mniejszy niż przeciętny poziom dochodów lub wydatków, przyjęty w danej społeczności lokalnej lub w danym kraju.
Linie względnego ubóstwa:
Wartość realna zmienia się wraz z przeciętnym poziomem życia w danym kraju. Najczęściej 50% przeciętnych dochodów lub połowa mediany dochodów;
Linie subiektywnego ubóstwa: wyznaczane wprost przez opinię społeczną.
Pomiar ubóstwa to wybór wskaźnika dobrobytu/ubóstwa i odpowiedniej linii obrazującej wartość progową; Linie bezwzględnego ubóstwa.
Zazwyczaj: pomiar dochodu lub pomiar wydatków konsumpcyjnych - pieniężne wskaźniki dobrobytu:
CBN (Cost-of-Basic Needs ) - koszyk dóbr, niezbędnych do podtrzymania funkcji życiowych człowieka i sprawności psychofizycznej. Uwzględnia on jedynie te potrzeby, których zaspokojenie nie może być odłożone w czasie, a konsumpcja niższa od tego poziomu prowadzi do biologicznego wyniszczenia i zagrożenia życia. W skład koszyka minimum egzystencji wchodzą potrzeby mieszkaniowe i artykuły żywnościowe. Łączny koszt nabycia (zużycia) tych dóbr określa wartość koszyka, która stanowi granicę ubóstwa skrajnego.
Minimum socjalne: taki poziom niskich dochodów, który pozwala normalnie uczestniczyć w życiu społeczeństwa i nie pozwala wpaść w ubóstwo
FEI (Food Energy Intake) Pomiar dziennego spożycia kalorii - alternatywna metoda pomiaru ubóstwa
Granica ubóstwa
Podstawową kategorią metodologiczną w badaniach nad ubóstwem jest jego granica. Jest ona kategorią
praktyczną, na podstawie której ustalane są działania w dziedzinie zabezpieczenia społecznego.
Można wyróżnić trzy podejścia do statystycznego określenia granic ubóstwa:
metoda obiektywna -na podstawie poziomu dochodów lub wydatków gospodarstw domowych metoda subiektywna -na podstawie subiektywnych ocen gospodarstw domowych przy zastosowaniu niepieniężnych wskaźników charakteryzujących warunki mieszkaniowe i zasobność gospodarstwa domowego.
Zasięg ubóstwa
Mierzy odsetek społeczeństwa, który znajduje się poniżej linii ubóstwa
Łatwy do zmierzenia i interpretacji
Problem: jak biedni są „biedni"?
Jeśli biedni staną się biedniejsi, indeks nie pokaże
Najłatwiejsza metoda na obniżenie wartości indeksu: wydobyć z ubóstwa ludzi tuż poniżej granicy ubóstwa
Zwykle przeliczany z badań dotyczących gospodarstw domowych na jednostki - możliwe błędy i przeoczenia...
7 | S t r o n a