Ubezwłasnowolnienie:
UBEZWŁASNOWOLNIENIE to pozbawienie bądź ograniczenie zdolności do czynności prawnych w drodze orzeczenia sądowego.
1) CAŁKOWITE (Art. 13. §1. )-
a) osoba musi mieć ukończone 13 lat,
b)
- CHOROBA PSYCHICZNA można na nią zapaść, można się z niej wyleczyć,
- NIEDOROZWÓJ UMYSŁOWY- człowiek rodzi się z nim i umiera, jeśli został pozbawiony zdolności do czynności prawnych, to pozostanie z tym najprawdopodobniej do końca,
INNEGO RODZAJU ZABURZENIA PSYCHICZNE, W SZCEGÓLNOSCI PIJAŃSTWO LUB NARKOMANIA same przez się nie są podstawą ubezwłasnowolnienia, przesłanką są zaburzenia psychiczne ( zobacz w ustawie "antyalkoholowej").,
c) brak zdolności do kierowania swym postępowaniem- miara zaburzeń psychicznych. Osoba nie zdaje sobie sprawy ze skutków swych działań.
Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekuna ( Art. 13. §2.)
2) CZĘŚCIOWE- art. 16. §1:
a) osoby pełnoletnia,
b) analogicznie jak przy ubezwłasnowolnieniu całkowitym,
c) stan osoby nic uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzanie spraw ( nie sądowych, tylko spraw o ogóle ).
Orzecznictwo sformułowało wraz z doktryną jeszcze czwartą przesłankę:
d) ubezwłasnowolnienie ma służyć dobru osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, a nie interesom innych osób.
- np. rodzina nie może ograniczyć zdolności do działania jakiejś starszej ciotki, która rozdaje pieniądze,
- pieniactwo- dana osoba przysparza pracy całemu sądowi czy urzędowi, paraliżując pracę urzędu znany w Polsce pieniacz Jacek B.- każdy sędzia w TK czy SN miał już z nim do czynienia, założył nawet Stowarzyszenie Pracowników Wyższych Uczelni- nic można go ubezwłasnowolnić.
Dla ubezwłasnowolnionego częściowo ustanawia się kuratora ( art. 16 §2 ).