1060440353

W większości przypadków dąży' się do określenia ciągłej zależności między rozpatrywanymi wielkościami, dlatego też zwykle przez układ punktów na wykresie przeprowadza się pewną krzywą, przedstaw iającą związek między zmiennymi. Należy przy tym pamiętać, że każdy pomiar obarczony jest błędem, co powinno być zaznaczone w odpowiedni sposób na wykresie. W tym celu wokół każdego punktu o współrzędnych (x„ y) rysowany jest prostokąt o bokach o równych 2Ax i 2Ąy, gdzie At i Ay określają maksymalny błąd pomiaru wielkości x i y. Wierzchołki prostokątów wyznaczają pas (rys. 4.2.2), wewnątrz którego leży szukana krzywa, będąca graficznym obrazem zależności y = f(x).

Rys. 4.2.2. Przykładowy wykres z zaznaczeniem prostokątów błędów

Niekiedy błędy pomiarowe nie są szacow ane, wówczas na wykresie zostają zaznaczone jedynie punkty-, bez odpowiadających im prostokątów błędów. Należy jednak pamiętać, aby uwzględnić istnienie błędów pomiaru i nie łączyć bezpośrednio punktów na wykresie, lecz zaznaczyć uśrednioną postać poszukiwanej relacji (rys. 4.2.3a,b). Dobrym sposobem określenia kształtu krzywej jest dokonanie aproksymacji poszukiwanej zależności za pomocą funkcji o odpowiedniej postaci (patrz p. 4.3. „Przedstawianie danych za pomocą równań matematycznych. Aproksymacja zależności funkcyjnej metodą najmniejszych kwadratów.”).

Przy wykonywaniu wykresów należy pamiętać o podstawowych zasadach umożliwiających prawidłową ich interpretację:

1)    każdy wykres powinien mieć identyfikator (numer) i tytuł określający rodzaj przedstawianej zależności;

2)    osie wykresu powinny być odpowiednio opisane - słownie lub symbolem zmiennej wraz z zaznaczeniem podzialki umożliwiającej odczytanie wartości współrzędnej punktu oraz jednostek. Niekiedy, dla ułatwienia odczytu, zaznacza się także linie siatki wyznaczonej przez podzialkę na osi;

10