188 Małgorzata Szulc
z wystąpieniem w sprawozdaniu istotnej nieprawidłowości i jej niewykryciem w toku badania.
3. Istota, cel i metody przeprowadzania inwentaryzacji
Inwentaryzacja polega na okresowym ustalaniu lub sprawdzaniu rzeczywistego stanu aktywów i pasywów i jest jedną z części składowych rachunkowości1. Jej przeprowadzenie stanowi zatem jeden z obowiązków wynikających z ustawy o rachunkowości.
Za wykonanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki, w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku, gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości zostaną powierzone innej osobie za jej zgodą. Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobę powinno być stwierdzone w formie pisemnej. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu. Jednakże w świetle ustawy o rachunkowości do obowiązków, które nie mogą zostać powierzone innej osobie, należy przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury2.
Przeprowadzenie inwentaryzacji ma na celu:
- ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, w szczególności gdy nie wynika on z bieżąco prowadzonej ewidencji,
- porównanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów ze stanem wynikającym z ksiąg rachunkowych.
Ustawa o rachunkowości określa trzy metody przeprowadzania inwentaryzacji:
1) spis z natury,
2) uzgodnienie rozrachunków z kontrahentami,
3) weryfikacja sald.
Stosownie do postanowień ustawy o rachunkowości inwentaryzację przeprowadza się na ostatni dzień każdego roku obrotowego, przy czym termin ten uważa się za dotrzymany, jeżeli inwentaryzację10:
1) składników aktywów - z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, określonych w art. 17 ust. 2 pkt 4 - rozpoczęto nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku, ustalenie zaś stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda - przychodów i rozchodów (zwięk-
Ustawa o rachunkowości, art. 4, ust. 3, pkt 3.
Ibidem, art. 4, ust. 5.