Ocena ryzyka w ubezpieczeniach na życie
Po identyfikacji i klasyfikacji ryzyka ubezpieczeniowego ważnym zagadaniem jest jego ocena oraz jego pomiar, które są przedmiotem niniejszego artykułu.
Ocena ryzyka nazywana dziś underwritingiem jest jedną z najważniejszych funkcji realizowanych w towarzystwach ubezpieczeniowych. Jego znaczenie, wynika z tego że to właśnie na etapie undrwi-tingu następuje modelowanie podstawowych parametrów przebiegu ubezpieczenia w przyszłości. Stąd, akceptacja niewłaściwych ryzyk, czy ich błędna klasyfikacja wiąże się z pogorszeniem wyników finansowych ubezpieczenia. Niezwykle istotne znaczenie ma to w sektorze ubezpieczeń na życie, ponieważ mają one charakter długoterminowy. Zawarte niewłaściwe umowy ubezpieczeniowe nie mogą być jednostronnie wypowiedziane przez zakład ubezpieczeń oznacza to, iż mogą one przez długi okres czasu oddziaływać niekorzystnie na jego sytuację ekonomiczną. Należy podkreślić, że zagwarantowanie właściwego procesu oceny ryzyka tworzy warunki do osiągania korzystnych wyników działalności ubezpieczeniowej. Największą grupę zdarzeń objętych ubezpieczeniem na życie stanowi śmierć naturalna. Szacuje się je w sposób tradycyjny, czyli na podstawie tablic trwania życia, bądź zwanymi inaczej tablicami wymieralności. Zawiera się w nich dane dotyczące przeciętnego prawdopodobieństwa zgonu dla określonego kraju1 2.
1. Pojęcie i przedmiot umowy ubezpieczenia na życie
Zgodnie z art. 829 k.c. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) ubezpieczenie życiowe może dotyczyć śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią określonego wieku, bądź uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, czy śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.
W Polsce wszystkie ubezpieczenia, w tym również ubezpieczenia na życie, dochodzą do skutku w momencie zawarcia umowy ubezpieczenia. Podstawowe regulacje dotyczące jej przedmiotu, zakresu, celu, stron czy praw i obowiązków zawarte są w obowiązującym kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 805 k.c. w zawartej umowie ubezpieczenia na życie zakład zobowiązuje się spełnić umówione świadczenie - w postaci sumy pieniężnej, renty lub inne - w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej, a ubezpieczający zobowiązuje się do zapłacenia składki. Wypadek musi posiadać pewne cechy, a za tym musi być to zdarzenie przyszłe, niepewne, niezależne od woli ubezpieczającego i prawne3.
80
Tamże, s. 141.
Tamże, s.145-146.
I. Kwiecień, Analiza kontraktu ubezpieczeniowego, [w:] W. Ronka-Chmielowiec (red.), Ubezpieczenia. Rynek..., dz. cyt., s. 70.