plik


ÿþ¦In\ynieria Rolnicza 2/2006 WBodzimierz BiaBczyk, Franciszek Molendowski Instytut In\ynierii Rolniczej Akademia Rolnicza we WrocBawiu PRACOCHAONNOZ I KOSZTY PRAC LEZNYCH W WYBRANYCH TYPACH SIEDLISKOWYCH LASU Streszczenie Wiedza na temat zwizku pomidzy pracochBonno[ci, kosztami zagospodarowania lasu i pozyskania drewna, a typem siedliskowym lasu mo\e by wykorzystana w pro- cesie projektowania prac le[nych i konstrukcji maszyn. Dlatego te\ w niniejszej pracy przedstawiono wpByw typu siedliskowego lasu na nakBady pracy i koszty zagospoda- rowania lasu i pozyskania drewna. Spo[ród badanych siedlisk najni\sze nakBady pracy na jeden hektar odnowienia lasu stwierdzono na siedlisku BM[w, a najwy\sze na BMb. NakBady pracy, koszty pielgnacji i ochrony drzewostanu s zbli\one na siedli- skach borowych, a wy\szymi od nich charakteryzuje si siedlisko LMw. NakBady pra- cy i koszty pozyskania drewna s wy\sze ni\ odnowienia, pielgnacji i ochrony lasu. Ró\nica w Bcznych nakBadach pracy zagospodarowania lasu i pozyskaniu drewna pomidzy typem siedliskowym lasu mieszanego, a boru [wie\ego wyniosBa 632 rbh/ha. SBowa kluczowe: typ siedliskowy lasu, nakBady pracy, koszty Wstp i cel badaD Celem hodowli lasu jest zapewnienie trwaBo[ci, wysokiej produktywno[ci oraz cigBo[ci rozwoju i stabilno[ci ekosystemów le[nych przez stosowanie wzorowa- nych na procesach naturalnych metod odnowienia lasu i ksztaBtowania struktury gatunkowej jak i wiekowej drzewostanów [Biernadzki 2000; RozwaBka 2003]. Istnieje wobec tego du\a potrzeba przeprowadzenia badaD nad pracami le[nymi, które mog stworzy odpowiedni baz danych dla dziaBaD praktycznych w le[- nictwie. Szczególnie dotyczy to badaD z zakresu prac zagospodarowania lasu i pozyskaniu drewna, których wyniki mo\e wykorzysta praktyka le[na [Klocek 2000; Sadowisk i SBawiDski 2004; Puchniarski 2000]. Wi\e si to midzy innymi z prowadzeniem prac: zalesienia i odnowienia powierzchni, pielgnacji upraw, czyszczeD wczesnych i póznych oraz trzebie\y wczesnej, póznej i pozyskania. Istotnym czynnikiem w tych pracach s maszyny $$$¦ JÄbWm\`\Xem¦5\TÄVml^þ¦9eTaV\fmX^¦@b_XaWbjf^\¦¦ ¦ i narzdzia wykorzystywane w lasach, zmniejszajce pracochBonno[ i wpBywajce na polepszenie warunków pracy i zapewniajce ich bezpieczeDstwo [Biernadzki 2000; Puchniarski 1991]. Pod wzgldem praktycznym czynno[ci te [ci[le wi\ si z nakBadami pracy jak i ponoszonymi w zwizku z nimi kosztami, które natomiast uzale\nione s od przyjtych i praktykowanych od lat sposobów i technik stoso- wanych w zale\no[ci od typu siedliskowego lasu [Puchniarski 2000; RozwaBka 2003]. Mo\na wic uzna za niezwykle wa\ne dla praktyki le[nej, okre[lenie jak ksztaBtuje si rzeczywista pracochBonno[ oraz koszty prac le[nych, w zale\no[ci od typu siedliskowego lasu na wybranych powierzchniach badawczych. Celem pracy jest okre[lenie ró\nic, w nakBadach i kosztach prac zagospodarowa- nia lasu i pozyskaniu drewna w zale\no[ci od typu siedliskowego takiego jak: las mieszany wilgotny (LMw), bór mieszany wilgotny (BMw), bór mieszany bagienny (BMb), bór mieszany [wie\y (BM[w) i bór [wie\y (B[w). Przyjto zaBo\enie, \e nakBady pracy i koszty prac w zagospodarowaniu lasu i pozyskaniu drewna uza- le\nione s od typu siedliskowego lasu. Obiekt i metoda badaD Do przeprowadzenia badaD wybrano pi ró\nych typów siedliskowych lasów nizinnych, charakterystycznych dla regionu Dolnego Zlska. LMw  wystpujcy na glebach bielicowych wBa[ciwych oglejonych, glebach bru- natnych wyrugowanych i oglejonych. Drzewostan gBówny tworzyBy: db w 50%, sosna w 30% i [wierk w 20%, a gatunki domieszkowe to brzoza, olsza, lipa, grab. BMw  wystpujcy na glebach bielicowych wBa[ciwych oglejonych, glebach bielicowych torfiastych i glebach murszowych. Drzewostan gBówny tworzyBy: sosna w 50%, [wierk w 30% i db 20%, a gatunki domieszkowe to brzoza i jodBa. BMb  wystpujcy na glebach torfowych, murszowo-torfowych, torfów mursze- jcych. Drzewostan gBówny tworzyBy: sosna w 80% i brzoza w 20% . BM[w  wystpujcy na glebach bielicowych wBa[ciwych, glebach skryto bielico- wych lub glebach rdzawych. Drzewostan gBówny tworzyBy: sosna 60%, db w 30% i modrzew w 10% a gatunki domieszkowe to buk, brzoza i lipa. B[w  wystpujcy na glebach bielicowych wBa[ciwych, bielicach, przewa\nie \elazistych. Drzewostan gBówny tworzyBy: sosna w 80%, [wierk w 10% i brzoza w 10%. $$%¦ ¦CeTVbV[ÄbaabÉ}¦\¦^bfmgl¦ceTV!!!¦ Badaniami objto podstawowe prace wykonywane w zagospodarowaniu lasu i pozyskaniu drewna, a obejmujce: odnowienia, pielgnacj upraw, czyszczenia wczesne, czyszczenia pózne, trzebie\ wczesn, trzebie\ pózn i zrb. Badania miaBy charakter rejestracyjno-obserwacyjny i prowadzone byBy metod eksperymentu biernego, polegajcego na tym, i\ nie ingerowano w przebieg wyko- nywanych prac le[nych. Cz[ materiaBów powstaBa w wyniku przeprowadzenia rzeczywistych pomiarów czasu trwania poszczególnych prac le[nych, z uwzgld- nieniem maszyn i narzdzi wykorzystywanych przy wymienionych pracach. Nato- miast drug cz[ badaD stanowi udostpnione przez Gospodarstwa Le[ne z Dol- nego Zlska wydruki danych komputerowych. Omówienie wyników badaD Wyniki badaD pracochBonno[ci zagospodarowania lasu i pozyskania drewna, na analizowanych typach siedliskowych lasu, przedstawiono na rys. 1. 658 [rbh/ha] 520 700 600 417 400 500 353 400 181 226 175 300 148 151 200 230 100 Pozyskanie drewna 163 139 144 Odnowienie lasu 129 0 Pielgnacja i ochrona LMw BMw BMb BM[w B[w Siedliskowy typ lasu Rys. 1. Wielko[ nakBadów pracy zagospodarowania lasu i pozyskania drewna dla badanych typów siedliskowych lasu Fig. 1. Value of labour consumption of forest site disposal and logging wood for tested type of forest site $$&¦ JÄbWm\`\Xem¦5\TÄVml^þ¦9eTaV\fmX^¦@b_XaWbjf^\¦¦ ¦ Analizujc dane przedstawione na rys. 1 mo\na stwierdzi, \e spo[ród badanych siedlisk, najni\sze nakBady pracy na jeden hektar odnowienia lasu wystpuj na siedlisku BM[w (148 rbh) a najwy\sze na BMb (226 rbh). Wy\sze nakBady pracy na siedlisku BMb wynikaj z dBu\szego czasu przygotowania gleby w pasy, z wywy\szeniem dna bruzdy (na pozostaBych siedliskach tylko wyorano pasy) oraz czasu sadzenia sadzonek drzew na tym siedlisku, który wyniósB 182 rbh, a przykBadowo na siedlisku BM[w - 122 rbh. Analizujc pracochBonno[ pielgnacji i ochrony drzewostanu (rys. 1), na analizo- wanych typach siedliskowych, mo\na stwierdzi, \e jest ona zbli\ona na siedli- skach borowych na których zawiera si w przedziale od 129 rbh (siedlisko B[w) do 163 rbh (siedlisko BM[w). Znacznie wy\szymi nakBadami pracy (230 rbh) na pielgnacj i ochron lasu, od siedlisk borowych, charakteryzuje si siedlisko LMw. Wy\sze nakBady pracy na tym siedlisku wynikaj z zastosowania grodzenia upraw w celu ich ochrony przed zwierzyn. Na siedliskach borowych do ochrony upraw przed zwierzyn stosowano repelenty. Analizujc pracochBonno[ pozyskania drewna, na badanych typach siedliskowych lasu (rys. 1), mo\na stwierdzi, \e najmniejsze nakBady pracy wystpuj na siedli- sku najubo\szym B[w (353 rbh) i wzrastaj w miar polepszania si typu siedli- skowego, a najwy\sze wystpuj na siedlisku LMw i wynosz 658 rbh. Zró\nico- wanie w pracochBonno[ci pozyskania drewna wynika z ró\nicy w wielko[ci pozyskiwanego drewna na poszczególnych typach siedliskowych, oraz wystpuj- cym na nich skBadem gatunkowym drzewostanu, od którego zale\y wielko[ na- kBadów pracy na pozyskanie drewna. Z danych przedstawionych na rys. 1 wynika, \e nakBady pracy na odnowienie lasu na siedliskach borowych s wy\sze ni\ na pielgnacj i ochron lasu. Ró\nica pomidzy nakBadami na odnowienie, a pielgnacj i ochron na siedliskach boro- wych waha si od 4 rbh/ha (siedlisko BM[w) do 87 rbh/ha (siedlisko BMb). Na- tomiast na typie siedliskowym LMw wiksze nakBady pracy o 49 rbh/ha wystpuj podczas pielgnacji i ochrony lasu ni\ przy jego odnowieniu. Wynikaj one z bar- dziej pracochBonnych prac zabezpieczenia drzewostanu przed zwierzyn na tym siedlisku. Z przedstawionych na rys. 1 danych wynika, \e nakBady pracy na pozy- skanie drewna s wy\sze ni\ na odnowienie, pielgnacj i ochron lasu. Ró\nica pomidzy nakBadami pracy na pozyskanie drewna, a odnowienie, pielgnacj i ochron jest wysoka i waha si od 35 rbh/ha - na siedlisku BMb do 247 rbh/ha - na siedlisku LMw. Wyniki badaD kosztów prac zagospodarowania lasu i pozyskania drewna, na anali- zowanych typach siedliskowych lasu przedstawiono na rys. 2. $$'¦ ¦CeTVbV[ÄbaabÉ}¦\¦^bfmgl¦ceTV!!!¦ 11811 [zB/ha] 9165 12000 7175 7415 10000 6319 8000 6000 3113 2685 2981 2296 4000 2189 2000 2540 Pozyskanie drewna 1737 Odnowienie lasu 1358 0 1727 1460 Pielgnacja i ochrona LMw BMw BMb BM[w B[w Siedliskowy typ lasu Rys. 2. Koszty prac zagospodarowania lasu i pozyskania drewna dla badanych typów siedliskowych lasu Fig. 2. Value of costs of forest site disposal and logging wood for tested type of forest site Analizujc dane przedstawione na rys. 2 mo\na stwierdzi, \e koszty analizowa- nych prac le[nych s odzwierciedleniem pracochBonno[ci na poszczególnych typach siedlisk le[nych. Spo[ród badanych siedlisk najni\sze koszty pracy, na jeden hektar w odnowieniu lasu, wystpuj na siedlisku BM[w wynosz 2189 zB, a najwy\sze na BMb - 3113 zB. Ró\nica w kosztach odnowienia jednego hektara lasu, pomidzy badanymi typami siedliskowymi, wynosi 924 zB. Analizujc koszty prac pielgnacji i ochrony jednego hektara drzewostanu (rys. 2), na analizowanych typach siedliskowych, mo\na stwierdzi, \e s one najni\sze na siedlisku BMb i wynosz 1358 zB, a najwy\sze na siedlisku LMw - 2540 zB. Ró\ni- ca w kosztach pielgnacji i ochrony jednego hektara lasu pomidzy badanymi ty- pami siedliskowymi lasu wynosi 1182 zB. Analizujc koszt pozyskania drewna z jednego hektara, na badanych typach siedli- skowych lasu, (rys. 2) mo\na stwierdzi, \e najmniejsze koszty wystpuj na sie- dlisku najubo\szym - B[w (6319 zB.) i wzrastaj w miar polepszania si typu sie- dliskowego, a najwy\sze wystpuj na siedlisku LMw i wynosz 11811 zB. $$(¦ JÄbWm\`\Xem¦5\TÄVml^þ¦9eTaV\fmX^¦@b_XaWbjf^\¦¦ ¦ Ró\nice w kosztach pozyskania drewna z jednego hektara lasu, pomidzy badany- mi typami siedliskowymi, nale\y uzna za bardzo du\, bo wynoszc 5492 zB. Na rys. 3 przedstawiono Bczne nakBady pracy zagospodarowania lasu i pozyskania drewna, a na rys. 4 koszty. Uzyskane wyniki pozwalaj stwierdzi istotny zwizek pomidzy badanym typem siedliskowym lasu, a pracochBonno[ci i kosztami prac le[nych. Najni\sze nakBady pracy i koszty prac le[nych wystpujce na siedlisku najubo\szym, typu B[w wynosz odpowiednio 632 rbh/ha i 9968 zB/ha i wzrastaj w miar polepszania si typu siedliskowego lasu, a najwy\sze wynoszce 1069 rbh/ha i 17 332 zB/ha wystpuj na siedlisku LMw. Ró\nica w nakBadach pracy pomidzy analizowanymi siedliskami wynosi 437 rbh/ha, a w kosztach 7364 zB/ha. Podsumowujc mo\na stwierdzi, \e prace zagospodarowaniu lasu i pozyskaniu drewna charakteryzuj si wysokimi nakBadami pracy oraz kosztami. [rbh/ha] 1069 1100 1000 857 900 765 800 710 700 632 600 500 LMw BMw BMb BM[w B[w Siedliskowy typ lasu Rys. 3. Aczne nakBady pracy zagospodarowania lasu i pozyskania drewna dla badanych typów siedliskowych lasu Fig. 3. Total value of labour consumption of forest site disposal and logging wood for tested type of forest site $$)¦ ¦CeTVbV[ÄbaabÉ}¦\¦^bfmgl¦ceTV!!!¦ [zB/ha] 17332 18000 17000 16000 15000 13587 14000 13000 11646 12000 11438 11000 9968 10000 9000 LMw BMw BMb BM[w B[w Siedliskowy typ lasu Rys. 4. Aczne koszty pracy zagospodarowania lasu i pozyskania drewna dla badanych typów siedliskowych lasu Fig. 4. Total value of costs of forest site disposal and logging wood for tested type of forest site Wnioski 1. Uzyskane wyniki badaD wykazaBy istotny wpByw na wielko[ nakBadów pracy i kosztów prac zagospodarowania lasu i pozyskania drewna badanych typów siedliskowych lasu. Aczne nakBady pracy i koszty zagospodarowania lasu i pozyskania drewna zmniejszaj si w miar ubo\enia typu siedliskowego lasu. 2. Aczne nakBady pracy wystpujce w zagospodarowaniu lasu i pozyskaniu drewna s zró\nicowane, zawieraj si bowiem w przedziale od 1069 rbh/ha - na siedlisku LMw do 632 rbh/ha - na siedlisku B[w. Bibiliografia Biernadzki E. 2000. Cicia Odnowieniowe. Wydawnictwa PWRiL, Warszawa. Klocek A. 2000. Modelowanie procesów decyzyjnych w gospodarce le[nej. Mate- riaBy IV Konferencji Le[nej Skocin Las. IBL. Warszawa, 285- 296. Puchniarski T. 1991. Organizacja i technika prac odnowieniowych i zalesienio- wych. Wydawnictwa Stowarzyszenie In\ynierów i Techników Le[nictwa i Drzew- nictwa. WZ Warszawa. $$*¦ JÄbWm\`\Xem¦5\TÄVml^þ¦9eTaV\fmX^¦@b_XaWbjf^\¦¦ ¦ Puchniarski H. 2000. Zalesienia porolne. Wydawnictwa PWRiL, Warszawa, 168-172. RozwaBka Z. 2003  Zasady Hodowli Lasu Obowizujce w PaDstwowym Gospo- darstwie le[nym OR-WLP BedoD. Sadowisk W, SBawiDski K. 2004. Technologia oraz koszty zalesienia u\ytku rolne- go w gospodarstwie. In\ynieria Rolnicza, 3. LABOUR CONSUMPTION AND COSTS OF FOREST WORK FOR SELECTED TYPE OF FOREST SITE Summary The knowledge of the influence of type forest site on the values of labour con- sumption and costs of forest site disposal and logging wood is also of importance in the design of forest work and machines. The paper presents characterizing of influence of type forest site on the values of labour consumption and costs of for- est site disposal and logging wood. The data obtained in the tests were analyzed and were fond to be investigated forest work are significantly affected by type of forest site. Between the coniferous forest site and leafy forest site differences of mean value of labour consumption were 632 man-hours. Key words: type forest site, labour consumption, costs $$+¦

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ocena aktywności biochemicznej gleb leśnych w różnych typach siedliskowych terenów górskich
Pozapłacowe koszty pracy
Sowa i inni 2009 Pracochłonność pozyskiwania drewna w drzewostanach ze śniegołomami
Prawomocne skazania osób dorosłych za wybrane przestępstwa (2002 2006) Ministerstwo Sprawiedliwości
Rozporzadzenie EU561 2006 czas pracy kierowcy tacho
Wybrane zagadnienia pracy trenera we wstępnym etapie szkolenia II
Organa nadzoru nad warunkami pracy w wybranych państwach Eur
Posłowie debatowali o rynku pracy 24 08 2006 r
Koszty wypadków przy pracy
Impuls Wybrane Aspekty Pracy Z Nieznany
impuls wybrane aspekty pracy z niepelnosprawnymi

więcej podobnych podstron