Aspartam to techniczna nazwa drażnienie, częstokurcz, bezsen-
Substytut cukru, aspartam,
szeregu produktów, takich jak ność, zaburzenia wzroku, utrata
wywołuje wiele niepokojących
NutraSweet, Eaual, Spoonful czy słuchu, palpitacje serca, trudności
EaualMeasure. w oddychaniu, napady niepokoju,
zaburzeń, od zaników pamięci
Aspartam odkryto przypadkiem zaburzenia mowy, utrata smaku,
po nowotwory mózgu. Mimo to
w roku 1965, kiedy James Schlatter, szum w uszach, zaburzenia pamiÄ™-
amerykański Urząd ds. Leków chemik zatrudniony w G. D. Searle ci i bóle stawów.
Company, testował lek przeciw- Zdaniem naukowców oraz leka-
i Żywności dopuścił do spożycia
wrzodowy. Åšrodek ten dopusz- rzy badajÄ…cych negatywne skutki
i nadal toleruje tÄ™ jednÄ… z naj-
czono do stosowania w suchych wywoływane przez aspartam,
wyrobach spożywczych w roku spożywanie tego środka może
niebezpieczniejszych substancji
1981, a w napojach gazowanych wywołać lub zaostrzyć przebieg
dodawanych do pożywienia.
w roku 1983. następujących chorób: nowotwory
W rzeczywistości po raz pierw- mózgu, stwardnienie rozsiane,
szy dopuszczono go do stosowania epilepsja, syndrom chronicznego
w suchej żywności 26 lipca 1974 zmęczenia, choroba Parkinso-
roku, jednak na skutek zastrzeżeń na, choroba Alzheimera, zaniki
zgłoszonych przez neurologa dr. pamięci, chłoniak, wady wrodzo-
Johna W. Olneya oraz prawnika ne, cukrzyca. W skład aspartamu
Gorzka
organizacji konsumenckiej Jamesa wchodzÄ… trzy zwiÄ…zki chemiczne:
Turnera w sierpniu tego samego kwas asparaginowy, fenyloalanina
roku oraz po sprawdzeniu proce- i metanol. Napisana przez Jamesa
dury badawczej zastosowanej w G. i Phyllis Balchów książka: Pres-
prawda
D. Searle, amerykański Urząd ds. cription for Nutritional Healing
Leków i Żywności 5 grudnia 1974 (Recepta na leczenie żywnością)
roku uchylił swoją zgodę. W roku zalicza aspartam do kategorii
1985 firma G. D. Searle została  chemicznych trucizn .
nabyta przez koncern Monsanto, Dr Russell L. Blaylock, profesor
o sztucznych
który wydzielił następnie z siebie neurochirurgii Uniwersytetu
Searle Pharmaceuticals i Nutra- Medycznego w Missisipi, opubli-
Sweet jako niezależne firmy. kował ostatnio książkę opisującą
Aspartam jest obecnie najnie- szczegółowo zniszczenia spowo-
słodzikach
bezpieczniejszą substancją na dowane spożywaniem nadmiernej
rynku, jaką dodaje się do żywno- ilości kwasu asparaginowego
ści. Jest on przyczyną ponad 75 z aspartamu. Blaylock przytacza
procent negatywnych reakcji na blisko pięćset naukowych z
ródeł,
występujące w żywności dodatki, aby wykazać, że nadmiar wystę-
zgłaszanych do Amerykańskiego pujących w żywności wolnych
Urzędu ds. Leków i Żywności. aminokwasów, do których należy
Wiele z tych reakcji ma bardzo kwas asparaginowy i równie
poważny charakter, jak choćby niebezpieczny kwas glutamino-
napady apopleksji, a nawet śmierć, wy (99-procentowy glutaminian
o czym w lutym 1994 roku doniósł sodu), wywołuje szereg poważ-
raport Departamentu Zdrowia nych, chronicznych zaburzeń
i Opieki Społecznej. Wśród 90 neurologicznych oraz wiele innych
udokumentowanych symptomów niepokojących symptomów.
wymienionych w raporcie znajdujÄ…
się między innymi: bóle głowy Jak aspartam i glutaminian dzia-
i migreny, zawroty głowy, apoplek- łają na organizm człowieka?
sje, mdłości, drętwienie, skurcze Asparaginian i glutaminian dzia-
mięśni, przybieranie na wadze, łają w mózgu jak neuroprzekaz
ni-
wysypki, depresja, znużenie, roz- ki, ułatwiając przepływ informacji
30
z neuronu do neuronu. Nadmiar hormonalne, utrata słuchu, epilep- Fenyloalanina (50% aspartamu)
tych substancji w mózgu prowadzi sja, choroba Alzheimera, choroba Fenyloalanina jest aminokwa-
do śmierci pewnych neuronów, Parkinsona, hipoglikemia, otępie- sem występującym normalnie
gdyż umożliwia napływ zbyt dużej nie towarzyszące AIDS, zmiany w mózgu. Osoby z genetycznym
ilości wapnia do komórek. Nadmiar chorobowe mózgu i zaburzenia zaburzeniem (fenyloketonuria) nie
wapnia prowadzi z kolei do powsta- neuroendokrynologiczne. mogą metabolizować fenyloalani-
wania zbyt dużej liczby wolnych Toksyny pobudzające stanowią ny. Prowadzi to do niebezpiecznie
rodników, które zabijają komórki. wielkie zagrożenie dla dzieci, kobiet wysokiego poziomu fenyloalaniny
Ponieważ nadmiar asparaginianu w ciąży, osób starszych oraz ludzi w mózgu, niekiedy nawet śmier-
może doprowadzić do uszkodzeń z przewlekłymi problemami zdro- telnego. Dowiedziono, że przyj-
komórek nerwowych, substancje te wotnymi. Nawet Federacja Ame- mowanie aspartamu, zwłaszcza
nazywane są  toksynami pobu- rykańskich Towarzystw Biologii w połączeniu z węglowodanami,
dzającymi  pobudzają komórki Eksperymentalnej (FASEB), zazwy- może nadmiernie podnieść poziom
nerwowe do śmierci. czaj naśladująca Urząd ds. Leków fenyloalaniny w mózgu nawet
Kwas asparaginowy należy do i Żywności, stwierdziła ostatnio, że u osób nie cierpiących na fenyloke-
aminokwasów. Przyjęty w wolnej  jest rzeczą rozsądną, aby kobie- tonurię.
postaci (niezwiązany z proteinami) ty w ciąży, niemowlęta i dzieci To wcale nie jest teoria. Wiele osób,
znacznie podnosi poziom aspara- unikały dodatków zawierających które na przez długi czas spożywały
ginianu i glutaminianu w osoczu kwas L-glutaminowy. Istniejące duże ilości aspartamu i nie chorują
krwi wkrótce po ich spożyciu. Pro- dowody potencjalnej reakcji wy- na fenyloketonurię, mają podwyż-
wadzi to do wytworzenia wysokie- dzielania wewnętrznego, takie jak szony poziom fenyloalaniny we
go poziomu tych neuroprzekaz
ni- podniesienie poziomu kortyzonu krwi. Podwyższony poziom fenylo-
ków w pewnych obszarach mózgu. i prolaktyny, wskazują na powiąza- alaniny w mózgu może spowodo-
Dzieje się tak, kiedy bariera naczy- nie neuroendokrynologiczne, toteż wać zmniejszenie ilości serotoniny,
niowo-mózgowa, która normalnie należy unikać podawania kwasu co z kolei prowadzi do zaburzeń
chroni mózg przed nadmiarem L-glutaminowego kobietom emocjonalnych, np. depresji. Wyniki
glutaminianu i asparaginianu, w wieku rozrodczym, jak również badań potwierdzają, że poziom
podobnie jak przed toksynami, (1) osobom cierpiącym na psychozę fenyloalaniny we krwi uległ znacz-
nie została w pełni wykształcona maniakalno-depresyjną . Kwas nemu podwyższeniu u ludzi, którzy
w dzieciństwie, (2) nie w pełni asparaginowy z aspartamu wywiera systematycznie używali aspartamu.
chroni wszystkie obszary mózgu, na ciało takie same szkodliwe dzia- Nawet jednokrotne użycie asparta-
(3) jest uszkodzona na skutek stale łanie jak kwas glutaminowy. mu powodowało wzrost poziomu
powtarzajÄ…cych siÄ™, niekorzystnych W chwili obecnej trwajÄ… dys- fenyloalaniny we krwi.
warunków i (4) pozwala na pewien kusje nad mechanizmem reakcji
przeciek nadmiaru asparaginianu na nadmiar wolnego glutaminia-
i glutaminianu do mózgu, mimo iż nu i asparaginianu. W raporcie
jest w pełni sprawna. Nadmiar glu- skierowanym do FDA (Urząd ds.
taminianu i asparaginianu z wolna Leków i Żywności) do takiej reakcji
zaczyna niszczyć neurony. Zde- zaliczono: bóle głowy czy migreny,
cydowana większość (ponad 75%) bóle brzucha, mdłości, znużenie
komórek nerwowych w określonym (blokada prawidłowego napływu
obszarze mózgu zostaje uśmierco- glukozy do mózgu), problemy ze
na, zanim pojawiÄ… siÄ™ jakiekolwiek snem, zaburzenia widzenia, napady
kliniczne objawy przewlekłej choro- niepokoju, depresję i astmę. Osoby
by. Do licznych schorzeń, których cierpiące z powodu aspartamu czę-
występowanie w udowodniony sto uskarżają się na utratę pamięci.
sposób wiąże się z uszkodzeniami Jak na ironię, w roku 1987 G. D.
wywołanymi przez długotrwałe Searle, producent aspartamu, roz-
oddziaływanie aminokwasu, na- począł prace nad lekiem mającym
leżą między innymi: stwardnienie zwalczyć utratę pamięci wywoły-
rozsiane, stwardnienie zanikowe waną przez uszkodzenia, których
boczne, utrata pamięci, zaburzenia przyczyną są aminokwasy.
31
siÄ™ go w wolnej postaci. Wolny
metanol powstaje z aspartamu po
podgrzaniu go do 30°C. Dochodzi
do tego, jeśli produkt zawiera-
jący aspartam jest niewłaściwie
przechowywany lub podgrzewany.
Metanol rozkłada się w organi-
zmie na kwas mrówkowy oraz
formaldehyd, który jest śmiertel-
nie niebezpiecznÄ… neurotoksynÄ….
Metanol jest uznawany jest za
truciznę o działaniu kumulacyj-
nym z uwagi na niewielki stopień
wydalania po spożyciu. Maksy-
malna dawka dopuszczalna do
spożycia wynosi 7,8 mg/dzień. Litr
słodzonego aspartamem napoju
zawiera około 56 mg metanolu.
Do objawów zatrucia metano-
lem należy zaliczyć bóle i zawroty
głowy, buczenie w uszach, mdło-
Opis pewnego przypadku, w któ- poziomu fenyloalaniny. Szczegól- ści, zaburzenia trawienno-jelito-
rym aspartam wywołał szczegól- nie widoczny on jest w podwzgó- we, osłabienie, dreszcze, zaniki
nie wysoki poziom fenyloalani- rzu, rdzeniu przedłużonym i ciele pamięci, drętwotę i bóle kończyn,
ny, został przedstawiony przez prążkowanym. Blaylock doszedł zaburzenia zachowania oraz zapa-
 Wednesday Journal w artykule do wniosku, że nagromadzenie lenie nerwów. Najbardziej znane
zatytułowanym  Koszmar aspar- w mózgu nadmiernej ilości feny- symptomy zatrucia metanolem to
tamu . John Cook wypijał od 6 do loalaniny może wywołać schizo- problemy ze wzrokiem, obejmujące
8 dietetycznych napojów dziennie. frenię bądz
sprawić, że człowiek między innymi zamglenie obra-
Po pewnym czasie zaczęły go staje się bardziej podatny na ataki zu, postępujące zawężenie pola
nękać zaniki pamięci oraz częste apopleksji. Tak więc w dłuższej widzenia i ciemność, uszkodzenia
bóle głowy. Gdy w dalszym ciągu perspektywie czasu nadmierne siatkówki i w końcu ślepotę. Form-
korzystał z tych napojów, stan spożywanie aspartamu może aldehyd jest znanym czynnikiem
jego uległ pogorszeniu. Doznawał przyczynić się do wzrostu sprze- rakotwórczym, niszczy siatków-
raptownych zmian nastroju albo daży środków przeciwdziałających kę, wpływa na replikację DNA
bez powodu wpadał nagle we zanikowi serotoniny, na przykład i powoduje wady płodu.
wściekłość. Choć nie chorował Prozacu oraz leków przeciwko Z braku kilku enzymów ludzie
na fenyloketonurię, badania krwi schizofrenii i apopleksji. są o wiele bardziej wrażliwi na
wykazały obecność fenyloalaniny toksyczne oddziaływanie me-
w ilości 80 mg/dl. Doszło też do Metanol (alkohol drzewny 10% tanolu niż zwierzęta. Z tego
uszkodzeń mózgu, który zaczął aspartamu) też powodu testy aspartamu
nieprawidłowo funkcjonować. Metanol jest śmiertelną trucizną. bądz
metanolu dokonywane na
Po rezygnacji z zawierających Niektórzy mogą go pamiętać jako zwierzętach nie w pełni oddają
aspartam napojów stan zdrowia truciznę, która wielu alkoholików zagrażające ludziom niebezpie-
Cooka uległ radykalnej poprawie. doprowadziła do ślepoty bądz
czeństwo. Niektóre soki owocowe
Jak wykazuje w swojej książce śmierci. Metanol zostaje stopnio- oraz napoje alkoholowe zawierają
Blaylock, pomiary odkładającej się wo uwolniony w jelicie cienkim, niewielkie ilości metanolu. Należy
w mózgu fenyloalaniny skażone gdy grupa metylowa aspartamu jednak pamiętać, że metanol
były błędem. Naukowcy, którzy styka się z enzymem chymotry- nigdy nie występuje w odosobnie-
badali póz
niej określone rejony psyną. Wchłanianie metanolu niu. W każdym przypadku obecny
mózgu, a nie średni rozkład w nim przez organizm ulega znacznemu jest również etanol, zazwyczaj
całym, spostrzegli znaczny wzrost przyśpieszeniu, kiedy spożywa w znacznie większej ilości. Etanol
32
spełnia u ludzi rolę odtrutki na tok- choroby u pacjentów przyjmujących Dlaczego o tym nie słyszymy?
syczne działanie metanolu. insulinę i leki doustne, wzmaga Powody, dla których wielu ludzi nie
Oddziały uczestniczące w operacji towarzyszące cukrzycy powikłania, słyszy o poważnych reakcjach organi-
Pustynna Burza zostały  uraczone takie jak retinopatia, zaćma, neuro- zmu na aspartam, można podzielić na
ogromnymi ilościami słodzonych patia i gastropareza. W oświadczeniu, dwie zasadnicze grupy:
aspartamem napojów, które w słońcu poświęconym używaniu produktów 1. Brak świadomości społecznej.
Arabii Saudyjskiej ogrzewały się powy- zawierających aspartam przez osoby O wywoływanych przez aspartam
żej 30°C. Wielu żoÅ‚nierzy wróciÅ‚o do z cukrzycÄ… oraz hipoglikemiÄ…, Roberts chorobach nie pisze siÄ™ w gazetach,
domu z licznymi zaburzeniami przy- stwierdził: Niestety, wielu moich pa- ponieważ nie przyciągają one uwagi
pominającymi objawy zatrucia formal- cjentów, jak również tych, którzy przy- opinii publicznej, jak na przykład ka-
dehydem. Mógł się do tego przyczynić chodzili do mnie na konsultacje, miało tastrofy lotnicze. Dzieje się tak dlatego,
wolny metanol pochodzący z napojów poważne komplikacje metaboliczne, że przypadki takie występują pojedyn-
słodzonych aspartamem. Podjętą przez neurologiczne i inne, które przypisać czo w tysiącu różnych miejsc.
Urząd ds. Leków i Zdrowia w 1993 można wyłącznie używaniu produktów 2. Większość ludzi nie kojarzy
roku decyzję aprobującą aspartam jako zawierających aspartam. Przejawiało dostrzeżonych u siebie objawów
składnik wielu produktów spożyw- się to utratą kontroli nad cukrzycą, z długotrwałym spożywaniem aspar-
czych, które są zawsze podgrzewane wzmożeniem hipoglikemii, wystąpie- tamu. Osoby, które uśmierciły znaczny
powyżej 30°C, ocenić można jako niem domniemanych reakcji na insu- procent swoich komórek mózgo-
skrajnie nieodpowiedzialnÄ…. linÄ™« (takich jak drgawki, a bÄ™dÄ…cych wych, co doprowadziÅ‚o nastÄ™pnie do
w istocie reakcją na aspartam) oraz przewlekłej choroby, nie są w stanie
Schorzenia wywołane przez aspartam przyśpieszeniem bądz
pogorszeniem powiązać dolegliwości ze spożywaniem
Składowe aspartamu mogą wywołać powikłań diabetologicznych (zwłaszcza aspartamu. Sposób, w jaki aspartam
szereg różnych chorób. Niektóre z nich upośledzenia widzenia i neuropatii). został dopuszczony do stosowania,
rozwijają się stopniowo, inne dają Objawy te ustępowały po rezygnacji stanowi doskonałą lekcję, jak chemicz-
o sobie znać natychmiast, i to w sposób z aspartamu. ne i farmaceutyczne firmy potrafią
gwałtowny. Ogromna liczba ludzi Ubolewam nad tym, że inni leka- manipulować rządowymi agencjami
cierpi z powodu objawów wywoływa- rze i ADA nie biorą pod uwagę tych i oddziaływać na społeczność nauko-
nych przez aspartam, nie rozumiejąc, powtarzających się ustaleń opisanych wą za pomocą wadliwych czy wręcz
dlaczego żadne zioła czy pigułki nie w moich z gruntu neutralnych publi- oszukańczych badań sponsorowanych
przynoszą im ulgi. Część osób spo- kacjach i nie ostrzegają pacjentów oraz najczęściej przez producentów aspar-
żywających aspartam nie odczuwa konsumentów. tamu.
początkowo żadnych skutków, ale po Nexus, tłum. Mirosław Kościuk
pewnym czasie nawet i one zaczynajÄ…
narzekać z powodu zniszczeń wywo-
łanych przez długotrwałe działanie
Nie taka kawa niezdrowa
pobudzających aminokwasów, fenyloa-
Kofeina zawarta w kawie może powodować skoki ciśnienia krwi.
laniny i metanolu.
Dlatego do niedawna sądzono, że regularne picie kawy, zwłasz-
Spośród mnóstwa schorzeń do szcze-
gólnie poważne to: rak (szczególnie cza w dużych ilościach, może prowadzić do nadciśnienia i chorób
guzy mózgu), wady płodu, epilepsja,
serca. Jednak 11-letnie badania z udziałem ponad 6 tys. zdrowych
apopleksja, zaburzenia emocjonalne
kobiet i mężczyzn tego nie potwierdzają. Osoby, które wypijały
i cukrzyca.
ponad sześć filiżanek kawy dziennie, nie były bardziej narażone
na rozwój nadciśnienia niż te, które w ogóle jej nie piły. Co cie-
Cukrzyca
kawe, najwyższe ryzyko zmian chorobowych stwierdzono u tych
Według H. J. Robertsa, specjalisty
uczestników badań, którzy pili kawę okazjonalnie i w niewielkich
w dziedzinie diabetologii, autorytetu
ilościach. Autorzy pracy z Rutgers University i Departamentu
w dziedzinie sztucznych słodzików,
Rolnictwa podejrzewają, że u osób regularnie pijących dużo kawy
aspartam to chemiczna trucizna
może wykształcać się tolerancja na kofeinę, natomiast osoby
i nie można go zalecać chorym na
cukrzycę. Przyśpiesza on wystąpie- rzadko pijące kawę pozostają na nią czułe. Dlatego ryzyko choroby
nie klinicznych objawów cukrzycy,
nadciśnieniowej jest u nich większe. www.mdlinx.com
pogarsza możliwość kontrolowania
33