Zasada narodowości przedmiotowej (ochronna) ograniczona (art. 110§1 KK)- czyny popełnione przez cudzoziemców za granicą podlegają polskiej ustawie karnej tylko wtedy, gdy są skierowane przeciw interesom RP, obywatela polskiego, polskiej osoby prawnej lub gdy są to przestępstwa o charakterze terrorystycznym (obowiązuje warunek podwójnej przestępności czynu)
Zasada ochronna nieograniczona (art. 112 KK)- przewiduje zastosowanie polskiej ustawy karnej bez względu na obywatelstwo sprawcy i z wyłączeniem warunku podwójnej przestępności w określonych przypadkach przestępstw:
- przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu lub zewnętrznemu RP,
- przeciwko polskim urzędom lub funkcjonariuszom publicznym,
- przeciwko istotnym polskim interesom gospodarczym,
- przestępstwa fałszywych zeznań złożonych wobec urzędu polskiego,
- przestępstwa, z których została osiągnięta (nawet pośrednio) korzyść majątkowa na terytorium RP.
Zasada odpowiedzialności zastępczej (art. 110§2 KK)- polską ustawę karną stosuje się wobec sprawcy, pozostającego w Polsce, który popełnił za granicą czyn zabroniony wg prawa miejscowego i polskiego, nieobjęty zasadą ochronną ograniczoną ani nieograniczoną, zagrożony karą powyżej 2 lat pozbawienia wolności w polskim KK, POD WARUNKIEM, że sprawca przebywa w Polsce i nie postanowiono go wydać (pierwszeństwo ma ekstradycja sprawcy za granicę).
Zasada represji wszechświatowej (art. 113 MfJ-polską ustawę karną stosuje się wobec Polaków i cudzoziemców w razie popełnienia przestępstw ściganych na mocy zobowiązania, wynikającego z umów międzynarodowych lub przestępstw określonych w Rzymskim Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego z 1988. Obowiązek ścigania takich przestępstw w Polsce istnieje, gdy sprawca przebywa w Polsce i nie postanowiono go wydać.
Moc prawna orzeczeń zagranicznych (art. 114 KK):
o art. 114§1 umożliwia podwójne sądzenie za tę samą sprawę (wbrew zasadzie ne bis in idem). W praktyce, tego przepisu się nie stosuje, bo wyjątki zawarte w art. 114§3 są szersze niż reguła.
o Wyjątki z art. 114§3:
- Wykonanie wyroku w RP
- Przekazanie ścigania
- Wydanie sprawcy
- Orzeczenia międzynarodowych trybunałów karnych
- W przypadku, gdy w umowie międzynarodowej uznajemy orzeczenia sądów innych państw (a mamy takie umowy z każdym cywilizowanym państwem)
o Gdy żaden wyjątek nie zachodzi, przy obliczaniu wymiaru kary stosuje się art. 114§2. o Art. 114§4 został wyparty przez konwencję berlińską (1978) oraz konwencję RE o przekazywaniu osób skazanych (1983).
o Generalnie, cały art. 114 ma zastosowanie tylko w przypadku braku umowy międzynarodowej, jest to ultima ratio stosowane tylko w braku czegokolwiek innego o Art. 114a: przy wyrokowaniu można uwzględnić przestępstwa odsiedziane za granicą (w ramach UE) - ma to znaczenie przy recydywie
Ekstradycja obywatela polskiego (ort. 55 K, zmieniony po wydaniu dyrektywy UE) - można dokonać ekstradycji, gdy przestępstwo popełniono poza terytorium RP i występuje podwójna przestępność czynu
art. 233 KK nie chroni sądów obcych, więc w razie składania fałszywych zeznań za granicą NIE MA podwójnej przestępności. Art.233 dotyczy fałszywych zeznań składanych przed polskim wymiarem sprawiedliwości. Niemniej jednak, dochodzi tu do rozciągnięcia zasady podwójnej przestępności -jeżeli czyn byłby popełniony przed polskim wymiarem sprawiedliwości, to byłby przestępstwem, i z tego względu jest możliwe pociągnięcie do odpowiedzialności karnej.
6