293014611

ZA<RZA<DZAM<E JAKOŚCI# Materiały wykładowe

Część 1. Titozofia jakości    Wersja B1

Opracował dr Janusz Zymoniij

DEFINICJE JAKOŚCI

Jakość jest pojęciem, które towarzyszy ludzkości od czasów starożytnych. Pojęcie to trudne jest do zdefiniowania ze względu na swój złożony charakter i niejednoznaczną interpretację. Trudność ta wynika z wielu odcieni znaczeniowych, których nabiera ten wyraz w różnych kontekstach.

Spotykane obecnie różne koncepcje w podejściu do jakości mają swoje korzenie jeszcze w systemach filozoficznych wywodzących się ze starożytności:

Platon - jakość można zrozumieć tylko przez doświadczenie (podejście subiektywne interpretujące pojęcie jakości przez pryzmat wymagań klienta - amerykańska szkoła marketingu);

Lao Tsu - jakość jest tym, co można udoskonalić (współcześnie, szczególnie w Japonii, jakość interpretuje się jako coś co można usprawnić, doskonalić); podejście to razem z podejściem prezentowanym przez amerykańską szkołę marketingu dało podstawy koncepcji Total Quality Management - TQM;

Arystoteles - jakość określa się poprzez cechy przedmiotu (średniowieczne rzemiosło, dorobek normalizacyjny Europy).

Aktualnie w poszczególnych opracowaniach naukowych można spotkać się z dużym zróżnicowaniem definicji jakości. Każdy z autorów tych definicji stara się logicznie i adekwatnie określić pojęcie jakości, jednakże żadnej z nich nie można traktować jako jednoznacznej i do końca powszechnie akceptowanej. Definicje te najczęściej charakteryzują jakość w różnych aspektach, a mianowicie:

•    filozoficznym,

•    technicznym,

•    ekonomicznym,

•    prawnym,

•    socjologicznym,

•    psychologicznym.

Nie wdając się w szczegółową analizę tych definicji można stwierdzić, że do najczęściej przytaczanych definicji jakości można zaliczyć:

•    definicję wg Europejskiej Organizacji ds. Jakości,

•    definicję wg normy PN-ISO 8402:1996,

•    definicję wg normy PN-EN ISO 9000:2001

Zgodnie z definicją Europejskiej Organizacji ds. Jakości (European Organization for Quality), „Jakość wyrobu jest stopniem spełnienia przezeń wymagań odbiorcy. W wyrobach przemysłowych jakość jest kombinacją jakości typu i jakości wykonania”. Definicja ta ujmuje problem jakości w kategoriach zgodności parametrów założonych z uzyskanymi w procesie powstawania wyrobu (w fazach projektowania i konstruowania oraz realizacji produkcji). Jakość typu rozumiana także jako jakość projektu, wzoru, konstrukcji, odnosi się do modelu wyrobu o określonym zbiorze cech, który ma być produkowany, czyniąc zadość wymaganiom stawianym przez odbiorców i konsumentów. Natomiast jakość wykonania rozumiana również jako jakość uzyskana, produkcji, zgodności, oznacza stopień zgodności wytworzonego wyrobu z przyjętym wzorcem (modelem). Pod adresem tej definicji często wysuwano zarzut, że nie uwzględnia ona w wyraźnej formie jakości wyrobu w okresie eksploatacji. Najlepiej nawet zaprojektowany wyrób, wykonany zgodnie z zaleceniami poprawnie opracowanej technologii, może bowiem nie spełniać zadania, jeżeli użytkownik nie potrafi właściwie (zgodnie z przeznaczeniem) wykorzystać wyrobu, ponieważ nie ma odpowiednich