Ten rodzaj kalkulacji wymaga podziału kosztów na bezpośrednie i ogólne. Podczas gdy koszty bezpośrednie rozliczane są bezpośrednio na produkty, koszty ogólne rozlicza się pośrednio. Polega to na wyborze odpowiednich wielkości odniesień (niem. Bezugsgrólien) oraz ustaleniu stawek narzutu (niem. ZuschlagsStze).
Pomiędzy wielkością odniesienia a kosztami ogólnymi powinna występować zależność proporcjonalna.
Zastosowanie tych stawek (= SN) umożliwia pomiar wpływu poszczególnych nośników kosztów na wysokość kosztów ogólnych oraz określenie kosztów (= k) spowodowanych przez poszczególne nośniki kosztów przy uwzględnieniu kosztów bezpośrednich nośników kosztów (= KB), jak również jednostek wielkości odniesienia (= wo) w sposób następujący:
k = KB + ^SN, ‘wo, (21
Rodzaje:
- Sumaryczna kalkulacja doliczeniowa
W tej kalkulacji bierze się tylko jedną wielkość odniesienia (np. place bezpośrednie, materiał do produkcji) jako bazę narzutu (doliczenia) kosztów ogólnych.
- Zróżnicowana kalkulacja doliczeniowa
Kalkulacja ta dzieli koszty ogólne odpowiednio do ich wpływu na wiele rodzajów kosztów ogólnych (np. KO materiałowe, KO produkcji, KO administracji, KO sprzedaży).
Warunkiem stosowania tej kalkulacji jest podział przedsiębiorstwa na miejsca powstawania kosztów (MPK).
Schemat zróżnicowanej kalkulacji doliczeniowej:
Materiały bezpośrednie |
Koszty materiałowe |
Koszt wytworzenia |
Koszt własny sprzedaży |
Koszt ogólny zaopatrzenia | |||
Płace bezpośrednie |
Koszty produkcji (przerobu) | ||
Koszt ogólny produkcji | |||
Koszt ogólny administracji | |||
Koszt ogólny sprzedaży | |||
Koszt bezpośredni (specjalny) sprzedaży |
© Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomiczną, Uniwersytet Zielonogórski 2008