zdobycie i utrzymanie władzy. Starają się one zatem badać, analizować, także kreować i wpływać na potrzeby wyborców tak, by politycy mogli je zaspokoić, by oddanie przez wyborcę głosu (tak jak dokonanie zakupu przez klienta) było dla niego zapowiedzią spełnienia potrzeb i oczekiwań wobec sprawujących władzę.
A. Lock i Ph. Harris odnotowują, że większość politologów odnosi termin marketing polityczny do okresu poprzedzającego dzień wyborów i koncentruje się na aspekcie komunikacji społecznej16. Jako wyjątek przywołują definicję M. Harropa, któiy opisuje marketing jako proces wymian pomiędzy organizacją i jej otoczeniem17. Podobnie konkludują P. Butler i N. Collins - ich zdaniem koncentrowanie się wyłącznie na taktycznych aspektach kampanii, w szczególności na samej komunikacji ogranicza możliwość rozwoju zarówno teorii, jak i praktyki marketingu politycznego18. Propozycja irlandzkich politologów dotyczy oparcia teorii marketingu politycznego na zjawisku konkurencji (jako motorze działalności politycznej, w tym marketingowej) i ewolucji polegającej na ciągłych zmianach, którym organizacje biznesowe i polityczne podlegają, ale też, które one same kształtują. Głównym narzędziem byłyby długofalowe strategie partii - rozwoju, działania, komunikowania i zajmowania określonych pozycji marketingowych19. Takie postrzeganie polityki wiązałoby się nawet z nowym podziałem organizacji politycznych, w którym kryterium umożliwiającym rozróżnianie partii byłaby ich pozycja rynkowa. To zaś wiązałoby się z odejściem od tradycyjnego schematu ideowego: „lewica - centrum -prawica”211.
Marketing jest postrzegany i opisywany często jako proces wymiany -kupujący i sprzedający wymieniają się pieniędzmi, pracą, dobrami czy usługami. Jak wspomniano także marketing polityczny może stanowić pole podobnych wymian21. W tym przypadku wizja państwa i przywództwa, wizja ogólnych strategii i
15 Por. N. 0’Shaughnessy, The Marketing..., op. cit., s. 1051.
16 Por. A. Lock, P. Harris, Political marketing vive la difference. op. cit., s. 27.
17 Por. M. Harrop, Political marketing, [w:] „Parliamcntary AfFairs”, vol. 43, nr. 3, s. 277-92.
18 Por. P. Butler, N. Collins, Strategie analysis in political markets, [w:] „European Journal of Marketing" 1996, 30 (10/11), s. 42.
19 Ibidem, s. 41.
“ibidem, s. 42.
21 Por. B. I. Newman, The mass marketing..., op. cit., s. 39.
6