3307664950

9

METODY DYDAKTYCZNE

Podejmując się w niniejszym opracowaniu zagadnienia metodyki przygotowywania i realizacji nowoczesnych zajęć dydaktycznych, chciałbym zaprezentować naszym Koleżankom i Kolegom kilka zasad metodycznych sformułowanych na podstawie doświadczeń własnych oraz dostępnej literatury dotyczącej wyników badań nad stosowaniem środków dydaktycznych w procesie kształcenia w szkole wyższej'.

Realizacja tych zasad zapewnia dobrą organizację zajęć i wysoką ich efektywność. Praktyczna realizacja tezy wymaga od nauczycieli akademickich naszej szkoły stałego doskonalenia swojego warsztatu metodycznego. Temu celowi będą służyć prezentowane metody dydaktyczne, które pragnę kolejno omówić.

1. Formy przekazu wiedzy studentom

Najczęściej stosowanym w dydaktyce szkoły wyższej jest wykład werbalny. Nie zawsze w takiej formie trafia on do studenta, dlatego sugeruje się metodę audiowizualną. W tradycyjnej dydaktyce środki te pełniły głównie funkcję ilustratywną dla treści przekazywanej werbalnie przez nauczyciela. Obecnie rola tych środków poważnie się wzbogaciła. Niektóre z nich na przykład: filmy, przezrocza, plansze, pełnią funkcję nie tylko środka, ale również środka-metody. Środki te uczestniczą w realizacji poszczególnych ogniw procesu kształcenia. Mogą być narzędziem, które służy nauczycielowi do zapoznania studentów z celami i zasadami zajęć, np. przedstawienie tych zadań na przezroczach. Zgodnie z poglądami W. Okonia' środki dydaktyczne mogą występować na etapie przygotowania studentów do pracy. Ich zadaniem jest wytworzenie odpowiedniej motywacji, zainteresowania przedmiotem, jak również ukierunkowanie procesów myślowych uczących się. Przy problemowym zaś toku zajęć środki dydaktyczne wraz z audiowizualnymi mogą być bardzo korzystne przy organizowaniu sytuacji problemowej. Wykorzystanie środków audiowizualnych jest przydatne przy opracowywaniu nowego materiału do wykładu lub ćwiczeń. Chodzi tu o foliogramy, filmy, przezrocza. Środki dydaktyczne powinny być głównym narzędziem przekazu, szczególnie w przypadku, gdy materiał nauczania jest podatny do poglądowego przedstawienia. Dzięki środkom dydaktycznym możemy demonstrować obiekty, fakty, zjawiska, procesy z konkretnej rzeczywistości. Zamiast czasochłonnej wycieczki możemy pokazać studentom

1 Patrz: W. Stryjkowski, Z metodyki przygotowania i realizacji obudowanych zajęć dydaktycznych w szkole wyższe], „Dydaktyka szkoły wyższej" 1991, nr 3.

2 W. Okoń, Szkoła współczesna. Przemiany i tendencje rozwojowe, Warszawa 1989-