>■ niezbędność wewnątrzprzedmiotową, wynikającą z powiązań danej umiejętności z innymi umiejętnościami z zakresu określonego przedmiotu nauczania;
>• niezbędność międzyprzedmiotową, wynikającą z powiązań umiejętności z treścią nauczania innych przedmiotów szkolnych i wyższych kursów tego samego przedmiotu;
>• użyteczność w obecnej i przyszłej działalności pozaszkolnej, wyrażającą się łatwością zastosowania określonej umiejętności w pracy i w życiu.
Wymagania nasze powstały nie po to, by być jeszcze jednym niepotrzebnym „nauczycielskim papierkiem”. Liczymy na to, że staną się one w rękach nauczycieli „żywe” - że usuną oni umiejętności zbyt trudne, dopiszą własne, zadania wykorzystają do powtórek i sprawdzianów. Przestrzegamy wszystkich przed zbyt rygorystycznym traktowaniem nawet najdoskonalszych wymagań. Nie należy zbyt szybko rezygnować z „trudnych” zagadnień. Najlepsze jest zachowanie pewnej elastyczności w stosowaniu wymagań.
Przy ich prezentowaniu przyjęłyśmy formułę wyniku. Używamy takich zwrotów, jak: uczeń zna, formułuje, rozumie, rozwiązuje, aby uzyskać dużą czytelność wymagań: >- dla nauczyciela - nauczyciele przedmiotu doskonale rozumieją stosowane zwroty, a prezentacja przykładowych zadań uchroniła nas od używania określeń: prosty, średnio trudny, złożony itp.;
>- dla ucznia - jego oczekiwania to z pewnością nie zapis słowny, ale jasna hierarchia zadań bardzo łatwych, łatwych, średnio trudnych i trudnych. Do nich adresujemy przede wszystkim przykładowe zadania;
>• dla rodzica - tego adresata nie zainteresują w pełni określenia słowne, nie wgłębi się on w przykładowe zadania. Do rodziców przemawiałoby przedstawienie tychże wymagań na kanwie specyficznych aktywności matematycznych, które w połączeniu z aktualnie realizowanymi treściami zbudują sylwetkę słabego, przeciętnego, dobrego lub bardzo dobrego „matematyka”.
Naszym zdaniem, aby uzyskać stopień według ustalonej skali ocen, należy przede wszystkim wyznaczyć kryteria graniczne. Dlatego przyjęłyśmy za celowe określenie wymagań na poziomie podstawowym (ocena dopuszczająca i dostateczna) oraz rozszerzonym (ocena dobra i bardzo dobra). Rozumiemy, że spełnienie wymagań podstawowych w pełnym zakresie predestynuje do otrzymania oceny dostatecznej, a w niepełnym - dopuszczającej. Podobnie postępujemy w przypadku wymagań rozszerzonych. Natomiast praca z uczniem uzdolnionym matematycznie (ocena celująca) to oddzielny problem. Oczywiście zgodnie z hierarchizacją wymagań to wszystko, co znajduje się w wymaganiach podstawowych, ma swoje szersze, głębsze, jednym słowem trudniejsze odbicie w wymaganiach rozszerzonych, które dodatkowo zawierają nowe elementy.
10