3307664593

Materiał do egzaminu z przedmiotu „Ekonomia rozwoju"

Tekst pochodzi z publikacji T. Poskrobko, Nowe koncepcje i teorie rozwoju w ekonomii [w:) S. Czaja, T. Poskrobko i in„ Wyzwania współczesnej ekonomii, Wyd. Difin, Warszawa 2012 i chroniony jest prawem autorskim.

koncepcji: „funkcjonowanie" (functionings) oraz „możliwości" (capabilities). „Funkcjonowanie" odnosi się do tego, co konkretny człowiek, umiejscowiony w danej rzeczywistości jest w stanie robić lub kim jest w stanie być. Obejmuje ono zarówno kwestie elementarne, takie jak pożywienie, jak i te bardziej wyrafinowane, takie jak uczestnictwo w życiu wspólnotowym oraz osiągnięcie szacunku dla samego siebie. „Możliwości" oznaczają z kolei, co dana osoba może robić, lub to, kim może być, to znaczy zakres wyborów, które są jej dostępne. Decydującym czynnikiem jest tu wolność „prowadzenia życia, które ludzie zasadnie cenią".¹⁴ Wzrost gospodarczy jest wiec środkiem służącym określonym celom, a jego efekty (dobra i usługi) konkretnym sposobem osiągania wybranego rodzaju życia.

Rozwój zrównoważony

Zrównoważony rozwój obecnie dotyczy w równym stopniu problemów gospodarczych, ekologicznych jak i ekonomicznych, jednak genezę tej koncepcji łączyć należy przede wszystkim ze wzrostem zainteresowania problemami ochrony środowiska, a wcześniej problemami ochrony przyrody. Nie da się również wskazać określonego autora lub konkretnego momentu pojawienia się koncepcji zrównoważonego rozwoju. Był to raczej stopniowy proces nawarstwiania się zmian w świadomości społecznej, dorobku nauki, rozwoju instytucji. Zwraca się często uwagę na takie istotne wydarzenia jak np. opublikowanie w 1950 r. pracy Karla W. Kappa The Socjal Cost of Private Enterprise ¹⁵, Rachel Carson Silent Spring z 1962 roku¹⁶, Paula R. Ehrlicha The Population Bomb w 1968 roku¹⁷, powstanie w tym samym roku Klubu Rzymskiego, czy międzynarodowa konferencja UNESCO w sprawie racjonalnego użytkowania i ochrony biosfery (1968). Do upublicznienia dyskusji nad nowym paradygmatem rozwoju przyczyniło się opublikowanie raportu specjalnej Komisji Narodów Zjednoczonych opracowanego w 1987 roku pod kierunkiem Gro Harlem Brundtland Nasza Wspólna Przyszłość¹⁸. W raporcie wskazano nową optykę sprzężenia światowej gospodarki i środowiska zmieniając ją z dotychczasowego ujęcia - wpływu wzrostu gospodarczego na środowisko -na oddziaływanie zagrożenia środowiska na perspektywy gospodarcze, wskazując na coraz większe uzależnienia środowiska i ekonomii w skali lokalnej, regionalnej a nawet globalnej. W roku 1992 miało miejsce najważniejsze dla popularyzacji idei zrównoważonego rozwoju wydarzenie. Była nim Konferencja Narodów Zjednoczonych na temat Środowisko i Rozwój (UNCED - United Nations

¹⁴    A. Sen, Wolność i rozwój, Wyd. Zysk i Spółka. Poznań 2002. s. 89

¹⁵    K. W. Kapp, The Socjal Cost of Private Enterprise, Wyd. Harward University, Cambridge 1950.

¹⁶    R. Carson, Silent Spring, Penguin, 1962.

¹⁷    P. Erlich, The Populatin Bomb, A Sierra Club - Ballantine Book, NY 1968

¹⁸    Our Common Futurę, World Commission On Environment and Development, Oxford University Press, Oxford 1987