4130649681

zarówno „wydawca dzieł drukiem”, jak i „pracownik naukowy przygotowujący czyjeś dzieło do druku”, a edytorstwo to „publikowanie dzieł drukiem”, obejmujące prace programowe, organizacyjne, redakcyjne, opracowanie graficznej formy książki i zarazem „przygotowanie zwykle przez pracownika naukowego cudzego tekstu do druku”. Taka praktyka językowa prowadzi do nieporozumień, bo miesza działalność publikacyjną z subdyscypliną w ramach nauk historycznych i literaturoznawstwa. W naukach historycznych edytorstwo to skodyfikowane zasady publikowania źródeł historycznych, a w literaturoznawstwie - łączone z tekstologią - oznacza procedurę ustalania poprawnej wersji tekstu, zgodnej z intencją autora i opatrzenia go naukowymi objaśnieniami (edytorzy naukowi w tytulaturze książek określani są najczęściej opisowo: „do druku podał...”, „pod redakcją...”, „opracował i przypisami opatrzył...” itp.). Edytorowi naukowemu przysługuje w prawie autorskim status współautora tekstu: jego ustalenia i sposób opracowania tekstu podlegają ochronie.

Jan Trzynadlowski w książce Edytorstwo. Tekst. Język. Opracowanie (Warszawa 1976 s. 9, 27, 141) zaproponował równolegle stosowanie terminów: edytor naukowy i edytor-wydawca; edytorstwem wydawniczym nazwał działania redaktorów merytorycznych i technicznych nad przystosowaniem do drukowania tekstu: autorskiego lub opracowanego przez edytora naukowego. By uniknąć nieporozumień, lepiej używać na oznaczenie instytucji publikującej książki terminu „wydawca”, a zespół czynności związanych z publikowaniem tekstów nazywać „działalnością wydawniczą”, pracowników wydawnictwa zajmujących się doskonaleniem tekstu nazywać „redaktorami merytorycznymi”, a twórców typograficznego projektu książki - redaktorami technicznymi. Natomiast terminem „edytorstwo” oznaczać samodzielną dyscyplinę w obrębie wiedzy historycznej i literaturoznawczej, zajmującą się ustalaniem poprawnej formy tekstów do rozpowszechniania i opatrującą je stosownymi objaśnieniami - aparatem naukowym.

Lektura:

Dunin J.: Rozwój cech wydawniczych polskiej książki literackiej XIX-XX w. Łódź 1982 s. 3-34: Wstęp.

Migoń K.: Nauka o książce. Wrocław 1984 s. 6-26: Książka jako przedmiot badań bi-bliologicznych.

Ong Walter J.: Oralność ipiśmienność. Słowo poddane technologii. Przeł. J. Japola. Lublin 1992 s. 160-185: Druk, przestrzeń, zamknięcie.

16