4130651121

Efektywność procesów prywatyzacyjnych dużych przedsiębiorstw... 179

kapitału całkowitego przedsiębiorstwa publiczne charakteryzują się niższym jego poziomem. Zjawisko to może wynikać przede wszystkim z mniejszej dostępności finansowania zewnętrznego, a w szczególności kredytów bankowych. Grupa badanych podmiotów publicznych charakteryzowała się niższym poziomem kapitałów własnych, niską (niejednokrotnie ujemną) rentownością, nie posiadała nowoczesnych technologii i produktów, w związku z czym stanowiła znaczne ryzyko dla banków. Jednocześnie część firm publicznych miała większy dostęp do „miękkiego finansowania”. Z jednej strony oddłużanie powodowało papierowe zmniejszanie stanu zobowiązań, a więc i wskaźników zadłużenia, a z drugiej bezpośrednie dofinansowanie przedsiębiorstw ze środków publicznych mogło zmniejszać ich zapotrzebowanie na kapitał obcy.

Wykres 8. Zadłużenie kapitału własnego w latach 1990-2004

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ankietowych.

W obu grupach przedsiębiorstw występuje znaczne zróżnicowanie wartości wskaźnika w poszczególnych firmach. Tak w podmiotach publicznych jak i prywatnych dominują przedsiębiorstwa z zadłużeniem nieprzekraczającym wartości kapitału własnego, jednak od roku 1990 do 1998 następował systematyczny wzrost liczby przedsiębiorstw nadmiernie zadłużających kapitał własny. Zmiana tej tendencji widoczna jest dopiero od roku 1999, jednak może być ona zdeterminowana wzrostem liczby przedsiębiorstw posiadających ujemne kapitały własne, które nie były brane pod uwagę przy obliczaniu wskaźnika.