Prezentowane w publikacji informacje charakteryzują proces prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych w województwie dolnośląskim do końca 1999 roku oraz jego przebieg w naszym województwie na tle kraju i innych województw.
Prowadzone od 1991 r. badanie prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych jest badaniem pełnym, tzn. obejmuje ono wszystkie przedsiębiorstwa państwowe działające na mocy ustawy z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych, w których bądź to już rozpoczęto proces prywatyzacji i stopień jego zaawansowania jest różny, bądź na razie forma własności nie uległa zmianie.
Źródłem informacji do badania jest sprawozdawczość statystyczna GUS prowadzona na formularzach o symbolu ”Pr”, uzupełniona o dane z innych sprawozdań statystycznych.
Jednostkami składającymi sprawozdania ”Pr” są spółki z wyłącznym lub częściowym udziałem Skarbu Państwa oraz instytucje reprezentujące Skarb Państwa w procesie prywatyzacji, tj. ministerstwa, urzędy wojewódzkie i inne powołane w tym celu jednostki.
Obserwacji podlega prywatyzacja bezpośrednia i pośrednia.
Prywatyzacja bezpośrednia polega na zadysponowaniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego - poprzez sprzedaż, wniesienie do spółki lub oddanie do odpłatnego użytkowania - na zasadach określonych w ustawie.
Prywatyzacja pośrednia polega na zbyciu osobom trzecim akcji lub udziałów należących do Skarbu Państwa w spółkach powstałych z przekształcenia przedsiębiorstw państwowych.
Pry watyzacja bezpośrednia przedsiębiorstwa państwowego lub jego likwidacja ze względów ekonomicznych jest rejestrowana na sprawozdaniu Pr-1, które sporządza organ założycielski likwidowanego (prywatyzowanego) przedsiębiorstwa. Sprawozdanie to informuje o podstawie prawnej likwidacji przedsiębiorstwa państwowego, sposobie rozdysponowania mienia sprywatyzowanego lub zlikwidowanego przedsiębiorstwa, wartości rozdysponowanego majątku, wartości aktywów przejętych przez Skarb Państwa, wartości zobowiązań oraz liczbie pracujących.
Identyfikacji spółek powstałych z przekształcenia lub likwidacji przedsiębiorstw państwowych, w których Skarb Państwa jest wyłącznym lub częściowym udziałowcem, służy sprawozdanie Pr-3.
W wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę prawa handlowego, w której Skarb Państwa jest jedynym akcjonariuszem (spółka akcyjna) lub udziałowcem (spółka z o.o.), powstaje jednoosobowa spółka Skarbu Państwa. Jest ona kontynuacją bytu przedsiębiorstwa, tzn. że zmienia się tylko jego forma prawna i organizacyjna.
Z kolei spółka z częściowym udziałem Skarbu Państwa jest wieloosobową spółką, do której Skarb Państwa wniósł mienie sprywatyzowanego bezpośrednio lub zlikwidowanego przedsiębiorstwa państwowego i objął w niej część akcji (udziałów).
Skarb Państwa może zawiązać spółkę z krajowym podmiotem prawnym lub zagranicznym (powstaje nowy podmiot prawny) lub wnieść aport do istniejącej spółki prywatnej (zmiana statutu i struktury spółki). Sprawozdanie jest więc składane przez spółkę jednorazowo odpowiednio po jej wpisaniu do rejestru handlowego lub po zgłoszeniu zmian statutowych.
Sprawozdanie określa typ spółki, sposób jej powstania, liczbę przedsiębiorstw państwowych, na bazie których ją utworzono, liczbę pracujących oraz wartość kapitału akcyjnego (zakładowego) i jego strukturę własnościową.