PICT0022 (8)

40 J. Bcndkowski, G. Radziejowska

2.1. Charakterystyka procesu zaopatrzenia

Przedsiębiorstwa przemysłowe niezależnie od przedmiotu działania kupują na rynku materiały niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej. Nierzadko liczba pozycji asortymentowych jest bardzo duża, także znaczny jest udział materiałów w całkowitych kosztach. Z tego względu decyzje zaopatrzeniowe muszą być podejmowane bardzo rozważnie, z uwzględnieniem ich znaczącego wpływu na ekonomikę, a zwłaszcza na poziom kosztów i osiąganych zysków.

Obecnie obserwuje się duże zmiany w sferze zaopatrzenia wywołane potrzebą dostosowania struktury i metod funkcjonowania do warunków współczesnej gospodarki rynkowej. Zmiany te zostały wywołane szeregiem czynników, do których można zaliczyć:

•    zaostrzenie konkurencji w skali globalnej oraz zwiększenie wymagań klientów,

•    poszukiwanie rozwiązań pozwalających na umocnienie pozycji rynkowej przedsiębiorstwa opartych na aktywnym uczestniczeniu wszystkich jednostek organizacyjnych w procesach tworzenia wartości dodanej,

•    możliwość wykorzystania nowoczesnych technik informatycznych w zarządzaniu przedsiębiorstwem.

Wpływ wymienionych czynników uwzględnia nowoczesne podejście do zagadnień dotyczących zaopatrzenia przedsiębiorstwa. Należy zwrócić uwagę, że istotnej zmianie ulega sama definicja zaopatrzenia materiałowego [4,17]. Jeśli dawniej określano zaopatrzenie jako pozyskiwanie materiałów potrzebnych przedsiębiorstwu zgodnie z wymaganiami odbiorcy, to obecnie definicja ta jest niewystarczająca. Obecnie zaopatrzenie to zespół działań, które są niezbędne do nabycia materiałów potrzebnych dla zapewnienia działalności przedsiębiorstwa przy uwzględnieniu wszystkich czynników mających wpływ na racjonalizację procesu zaopatrzenia

Podana definicja wymaga kompleksowego podejścia do przepływu materiałów, uwzględniającego dwie funkcje:

•    funkcję ukierunkowaną na zewnątrz - zakupy,

•    funkcję ukierunkowaną do wewnątrz przedsiębiorstwa - zarządzanie materiałami.

Sprawne zarządzanie zaopatrzeniem oparte na podanych funkcjach i osiągnięcie założonych celów wymaga wykorzystania wielu instrumentów z dziedziny marketingu i logistyki. Z natury są one zbiorem metod prowadzących do redukcji kosztów w każdym momencie przepływu materiałów przez przedsiębiorstwo.

W literaturze marketing zakupów definiuje się jako ,przemyślany zespól decyzji i działań przedsiębiorstwa produkcyjnego określający jego politykę i strategię w zakresie zaopatrzenia w środki produkcji, pozwalający na sprawne dokonanie zakupów (lub

Zaopatrzenie w przedsiębiorstwie_41

zakontraktowanie dostaw) każdego konkretnego asortymentu z najbardziej korzystnych z rozpoznanych przez kupującego źródeł oraz uzyskanie wpływu na działanie dostawców i procesy zachodzące na reprezentowanych przez nią rynkach” [19].

Z kolei logistyczne podejście do zaopatrzenia materiałowego zmusza do myślenia w kategoriach procesowych, co umożliwia eliminowanie błędów i nieprawidłowości w przepływie materiałów aż po sprzedaż wyrobu finalnego. Sfera zaopatrzenia jest szczególnym obszarem kompetencji, gdyż determinuje ona dalsze czynności w procesie dostarczania wyrobu klientowi, czyli wpływa na proces produkcyjny i dystrybucję fizyczną. W tym obszarze należy zwrócić uwagę na sprawy związane z kształtowaniem i ochroną jakości. W ostatnich latach następują w Polsce istotne zmiany w rozumieniu roli zaopatrzenia w przedsiębiorstwie. Nowoczesne rozwiązania cechują się:

•    integracją procesu zaopatrzenia z działalnością logistyczną,

•    bardzo wczesnym włączeniem komórki zaopatrzenia w proces tworzenia nowego produktu,

•    udziałem przedstawicieli odpowiednich służb technicznych w negocjacjach z dostawcami, zwłaszcza w przypadku materiałów strategicznych oraz w audytach dostawców,

•    zwiększeniem udziału zaopatrzenia w realizacji ekonomicznych zadań przedsiębiorstwa. Tak rozumiana logistyka zaopatrzenia stanowi integralną część systemu logistycznego przedsiębiorstwa.

2.2. Logistyczna koncepcja zaopatrzenia

Celem zaopatrzenia funkcjonującego w kompleksowym systemie logistycznym jest minimalizacja kosztów procesu zaopatrzenia, pokonanie bariery technicznej i organizacyjnej związanej z obsługą transportową i magazynową strumieni dostaw oraz uzyskanie pewności i rytmiczności zasilania produkcji w wyniku:

•    zapewnienia możliwie stałego powiązania dostawców wszystkich szczebli kooperacji z przedsiębiorstwem produkcji finalnej,

•    zsynchronizowania wszystkich strumieni dostaw z uwzględnieniem zależności ilościowych i czasowych,

•    zapewnienia niezbędnego transportu, miejsc składowania oraz kontroli jakości,

•    skonstruowania odpowiedniego podsystemu ewidencji, obserwacji i kontroli przebiegu tych procesów [6].

Koncepcję logistycznego ujęcia zaopatrzenia przedstawia rys. 2.1.