33850 PICT0072 (3)

140

J. Bcndkowski, G. Radziejowska

Klasyfikacja według wpływu na wyniki ekonomiczne

Obpk podziału materiałów ze względu na wartość można również określić stopień ryzyka związany z zakupem. Podział materiałów na podstawie tych cech przedstawia macierz K.ra(jica (rys. 6.3).

Wpływ na wyniki przedsiębiorstwa

Materiał)' kluczowe	Materiały strategiczne
Materiały zwykłe	„Wąskie gardła"

małe    duże

Rynko

wysoki

niski

Rys. 6.3. Macierz Kraljica Źródło: [6]

W macierzy wyodrębniono cztery klasy materiałów zaopatrzeniowych (1,6J:

-    materiały mające charakter „dźwigni", o dużym wpływie na wyniki działalności, ale o niskim ryzyku zaopatrzeniowym,

-    materiały strategiczne o dużym wpływie na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa (nabywcy) o wysokim ryzyku związanym z zaopatrzeniem,

-    materiały mające charakter „wąskich gardeł", o niskim wpływie na wynik działalności przedsiębiorstwa, ale o dużym ryzyku zaopatrzeniowym,

-    pozostałe materiały o niskim wpływie na wynik i o ograniczonym ryzyku zaopatrzeniowym.

Przynależność do określonej grupy zakupowej wyznacza strategię, która jest najbardziej odpowiednia dla danych materiałów. Możliwe do zastosowania strategie przedstawiono w tab. 6.3.

Metody wspomagające podejmowanie decyzji w zaopatrzeniu

Tabela 6.3

Strategie dla różnych grup zakupowych

Grup* zakupowa	Strategia zakupowa	Realizacja strategii
Mrieriaty strategiczne	Partnerstwo Single sourcing Moduł nr sourcing	Precyzyjne prognozy zapotrzebowania Dokładne badanie rynku Długoterminowe umowy z dostawcami Analiza ryzyka Zaangażowanie zarządu przedsiębiorstwa
Marniały kluczowe	Global sourcing Multiplc sourcing Wspólne zakupy/kooperaoja Just in timc sourcing	Wykorzystanie sity nabywczej grup przedsiębiorstw Redukcja liczby dostawców Ciągła ocena dostawców Współpraca logistyczna z dostawcami
Materiały zwykłe	Dual. single sourcing Outsourcing/intcgratcd supplier Wspólne zakupy/koopcracju	Uproszczenie realizacji zamówienia Ograniczenie liczby dostawców Dążenie do standaryzacji
„Wąskie gardła”	Multiplc sourcing	Kontrola dostawców Utworzenie zapasów bezpieczeństwa Śledzenie rynku Poszukiwanie materiałów zastępczych

Źródło: opracowano na podstawie [6,18]

141

Klasyfikacja według źródeł zakupu

Zwyczajowo materiały dzieli się na dwie grupy: materiały kupowane na rynku krajowym i zagranicznym. Złożoność procedury importu materiałów wymaga bardziej starannego przygotowania niż zakup materiałów krajowych. Materiały importowane muszą więc podlegać szczególnemu nadzorowi, dlatego ich wyszczególnienie pomaga uniknąć błędów. Podział na zakupy z importu i krajowe prowadzi się w jednostkach gospodarczych będących płatnikami VAT. Taka ewidencja analityczna umożliwia ustalenie zakupów, bez odliczeń (zwolnione z podatku, opodatkowanie stawką 0%) oraz zakupów, od których przysługuje prawo do odliczeń z podziałem według stawek podatkowych (7% i 22%), [12].

Przedstawione metody pozwalają na wyodrębnienie spośród zbioru materiałów, charakteryzujących się pewną określoną cechą, materiałów dominujących z jej punktu widzenia. Jednakże, każdorazowo należy zastanowić się. jaki jest cel klasyfikacji i możliwość wykorzystania uzyskanego dzięki klasyfikacji uporządkowania.

Wyniki klasyfikacji materiałów zaopatrzeniowych stają się cenną informacją dla zarządzania procesem zakupów, w którym transakcje zakupów są rozpatrywane łącznie z dostawami i składowaniem [20].

6.2. Analiza portfolio rynku zaopatrzenia

Przedsiębiorstwa przemysłowe traktują często proces zaopatrzenia zbyt wąsko, koncentrując uwagę na problemach operacyjnych. Tymczasem M. E. Porter [19] uważa, że przez przyjęcie odpowiedniej strategii w stosunku do dostawców przedsiębiorstwo ma