4130653815

MARKETING W DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK 37

biblioteki działającej w ramach instytucji, za misję trzeba uznać obsługę informacyjną użytkowników z jednostki macierzystej, a więc:

—    kierownictwa i pracowników placówki naukowej, projektowej czy przedsiębiorstwa (biblioteka naukowa, ośrodek informacji naukowej),

—    pracowników naukowo-dydaktycznych i studentów (biblioteka uczelniana),

—    nauczycieli i uczniów (biblioteka szkolna),

—    lekarzy i personel medyczny (biblioteka szpitalna) itp.

Biblioteki i ośrodki informacji powinny też określić swoje misje wobec środowiska zewnętrznego: innych placówek naukowych i dydaktycznych w regionie, przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych, organów administracji, organizacji naukowych i technicznych, bibliotek i służb informacyjnych [15].

Misje bibliotek publicznych polegają na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców określonego terenu w zakresie zdobywania wiedzy, uczestnictwa w kulturze, twórczego spędzania wolnego czasu, rozwijania osobowości itp. [8].

Niektórzy autorzy zalecają bibliotekarzom przygotowywanie programu, który powinien stać się przedmiotem dyskusji wśród pracowników biblioteki i podstawą planowania różnych działań [13, 15], We wstępnym etapie ocenia się, jakie są silne i słabe strony danej służby informacyjnej i jakie widzi się dla niej zagrożenia. Potem trzeba rozpoznać otoczenie danej organizacji, czyli rynek: klientów, konkurentów i otoczenie makro — sytuację ekonomiczną i prawną, w której organizaqa działa. Dopiero na tej podstawie ocenia się możliwości i sposób realizacji marketingu w zakresie polityki usług informacyjnych, polityki cen, dystrybucji, promocji i reklamy tych usług.

RYNEK INFORMACYJNY BIBLIOTEK I JEGO SEGMENTACJA

Biblioteki niesamodzielne mogą wyróżnić rynek wewnętrzny, obejmujący — jak już wspomniano — pracowników jednostki macierzystej oraz rynek zewnętrzny. W ramach obu tych rynków uwzględnia się użytkowników korzystających obecnie z usług informacyjnych i potencjalnych [9].

Stosuje się różne kryteria segmentami rynków informacyjnych. Najczęściej bierze się pod uwagę [1, 8, 15]:

—    podstawowe korzyści, jakie użytkownik odnosi (lub może odnieść), korzystając z usług placówki informacyjnej,

—    specjalizację zawodową użytkownika,

—    wykształcenie użytkownika,

—    wiek, płeć i stan rodzinny użytkownika (kryteria demograficzne),

—    charakter pracy użytkownika,

—    uzyskiwane przez niego dochody,

—    odległość miejsca zamieszkania i pracy od biblioteki, region, dzielnicę (kryteria geograficzne),