4130653817

MARKETTNO W DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEK 39

użytkowników, liczby przedsiębiorstw różnych branż w terenie, liczby dzieci uczących się w szkołach w danej dzielnicy itp. — można wykorzystać dane urzędowe, statystyczne i in. Często jednak konieczne jest przeprowadzenie badań marketingowych.

W marketingu stosuje się różne metody badawcze, m.in. obserwacje, eksperyment, analizę treści, wywiad, ankietę, panel. Niektóre z nich stosowane są przez biblioteki i ośrodki informacji w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i we Franq'i. Badania opisane w literaturze dotyczą użytkowników rzeczywistych i potenq'alnych, przydatności usług informacyjnych, popytu na te usługi, możliwości sprzedaży usług (stosowania odpłatności), wyboru właściwych metod promoqi i reklamy usług biblioteki i odpowiednich kanałów dystrybuqi. W badaniach tych ważne jest jasne zdefiniowanie przedmiotu badań, określenie zbiorowości, która ma być badana, zapewnienie reprezentatywności wyników badań przez właściwy dobór populaq'i badanej czyli próby. Korzystne jest organizowanie badań marketingowych przy udziale speqalistów marketingu zapewniających spełnienie powyższych warunków. Badania marketingowe przeprowadzono np. w bibliotekach akademickich [10, 11, 12] i medycznych [7].

KSZTAŁTOWANIE USŁUG INFORMACYJNYCH

Na podstawie znajomości rynku biblioteki mogą projektować nowe formy usług albo modyfikację dotychczas prowadzonych. W szczególności, specjaliści zalecają bibliotekom:

—    prowadzenie takiej polityki gromadzenia zbiorów, aby odpowiadały one potrzebom określonych segmentów rynku pod względem tematyki, poziomu naukowego i fachowego, itp.,

—    dostosowanie form usług do potrzeb określonych segmentów rynku,

—    przekazywanie pełnej, rzetelnej informacji,

—    opracowywanie dostarczanych informacji w sposób ułatwiający jej wykorzystanie przez użytkownika [9, 13, 15].

Usługi informacyjne trzeba traktować jako produkty o określonym „cyklu życia”. Są usługi, które nigdy nie tracą popularności, zainteresowanie innymi może spadać.

Dla oceny przydatności aktualnych i projektowanych usług służba informacyjna powinna analizować np. odpowiedniość usług i potrzeb określonych segmentów rynku, poziom techniczny i naukowy usług, przewidywane nakłady finansowe na wykonanie usług, przewidywane trudności ich realizacji. Rezultaty tych analiz ułatwią decyzje o wprowadzeniu nowych, nawet niekonwencjonalnych form działania i rezygnacji z innych form usług. Przykładem tu jest wprowadzanie przez biblioteki publiczne w krajach wysoko rozwiniętych dodatkowych usług, np. informaqi faktograficznej dla miejscowego biznesu.