4130649057

2

WSTĘP

Opracowując wstępną inwentaryzację produkcji, importu i eksportu trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) w Polsce, przyjęto koncepcję uwzględnienia w treści opracowania, w miarę możliwości, wszystkich problemów związanych z zamierzoną i niezamierzoną produkcją, objętych konwencją substancji chemicznych (TZO), w procesach chemicznych prowadzonych na terenie przedsiębiorstw przemysłowych. Nie omawiano w związku z tym procesów spalania a w tym procesów spalania odpadów, procesów termicznych w hutnictwie, pieców cementowych spalających odpady niebezpieczne, energetycznego spalania paliw i innych zamierzonych i niezamierzonych procesów spalania. Wyjątkiem w tym względzie są procesy spalania odpadów związków chloroorganicznych powstałych w chemicznych procesach technologicznych w celu odzyskania i zawrócenia do procesu lub innego zastosowania pelnowartościowych substancji chemicznych. Szczególną uwagę skoncentrowano na zamierzonej produkcji TZO w przedsiębiorstwach zgrupowanych w byłym Ministerstwie Przemysłu Chemicznego. Aby uniknąć nieporozumień w przyszłości, scharakteryzowano problem TZO występujących w przemyśle jako półprodukty, zagospodarowywane w całości lub w części, w procesach produkcyjnych, mimo że obszar ten wykracza nieco poza problematykę objętą Konwencją. Ma on jednak dość ścisły związek z problemami związanymi z wstępną inwentaryzacją starych składowisk odpadów z działalności przedsiębiorstw przemysłu chemicznego. Wpływają one na stan i stopień skażenie odpadów, gleb, gruntów i wód, tymi substancjami.

Opracowanie starano się wykonać w taki sposób, aby mogło być wykorzystywane jako jedno ze źródeł informacji dla zespołów zajmujących się problematyką TZO w poszczególnych komponentach naturalnego środowiska (powietrze, wody, gleba, odpady).

W opracowaniu wskazano problemy, których rozwiązanie wymaga skorzystania w przyszłości z zasobów informacji dostępnych jedynie w objętych inwentaryzacją przedsiębiorstwach przemysłowych, branżowych jednostkach badawczo-rozwojowych oraz współpracujących z przemysłem chemicznym organizacjach handlowych.

Konwencja Sztokholmska dzieli wchodzące w jej zakres substancje na dwie główne grupy, to znaczy:

•    Substancje wytwarzane w przemyśle w sposób zamierzony. Do tej grupy należą: Aldryna, Chlordan, DDT, Dieldryna, Endryna, Heptachlor, heksachlorobenzen (HCB), Mireks i po-lichlorowane bifenyle (PCBs).

•    Substancje wytwarzane w sposób niezamierzony. Do których należą: Pol i chlorowane di-benzo-p-dioksyny (PCDD), Pol i chlorowane dibenzofurany (PCDF), Polichlorowane bifenyle (PCB) i heksachlorobenzen (HCB).

Heksachlorobenzen (HCB) w powyższych dwóch grupach występuje w trzech zastosowaniach to znaczy: jako objęty Konwencją pestycyd, jako nie objęty Konwencją półprodukt chemiczny (wymagający jedynie zgłoszenia do sekretariatu Konwencji) i wreszcie jako objęta Konwencją substancja występująca w produktach spalania i towarzysząca powstającym w tych procesach PCDD, PCDF i PCB,

Polichlorowane bifenyle (PCB) występują w dwojakiej roli to znaczy: w postaci objętych Konwencją mieszanin produkowanych w sposób zamierzony w przemyśle i stosowanych w elektroenergetyce jako substancje elektroizolacyjne oraz w postaci objętych Konwencją za-