11
1. Wiadomości ogolne
Rola obróbki wykańczającej, zgodnie z przewidywaniami, ustawicznie wzrasta. Wprowadzanie coraz doskonalszych materiałów narzędziowych powoduje, że toczenie jest często wykańczającą operacją w procesie technologicznym bez potrzeby szlifowania. Brak jest jednak jednoznacznej definicji obróbki wykańczającej z punktu widzenia mechaniki i teorii skrawania. W literaturze [16], podkreślono, że „obróbki wykańczającej nie można zatem utożsamiać z tymi sposobami i odmianami obróbki skrawaniem, które umożliwiają otrzymanie wysokiej gładkości powierzchni obrobionych, gdyż w zasadzie każdy ze znanych sposobów obróbki skrawaniem może być w zależności od potrzeb zastoso,wany do wykończenia przedmiotu”. Brak jest w literaturze polskiej podobnego potraktowania zagadnienia obróbki wykańczającej jak na przykład ujmowała to norma TGL 0-140, która podawała następującą definicję:
„...toczeniem wykańczającym jest skrawanie o geometrycznie określonej formie ostrza, służące do poprawienia kształtu, wymiaru, położenia i powierzchni wstępnie obrobionego przedmiotu, przy czym należy dobrać odpowiednio posuw, prędkość skrawania, promień naroża ostrza rs oraz materiał narzędzia tak, aby wysokość nierówności mieściła się w dopuszczalnym przedziale Rz od 10 do 40pm
Każdy z rodzajów kształtowania inaczej wpływa na koszt wykonania przedmiotu. Procentowy wzrost kosztów, spowodowany wzrostem dokładności wymiarowej ma najczęściej charakter nieliniowy. Postęp techniczny powoduje, że dokładność wykonania przesuwa się (przy tych samych kosztach) do coraz mniejszych wartości wymiarowych. Dzisiaj mówi się o nanotechnologii i wyróżnia się ją jako odmianę wykonania przedmiotów z dokładnością do nanometrów w mechanice precyzyjnej. Gdy analizuje się uzyskiwane dokładności wyrobu, to widoczna jest ewolucja dotycząca zakresu pojęciowego stosowanych nazw. Przykładowo przez okres 100 lat zakres dokładności obróbki ultraprecyzyjnej przesunął się od; około 0.0lmm charakterystycznej dla początku wieku do 1 nm na jego koniec (rys. 1.4.).